Έχουμε τις χειρότερες φυλακές της Ευρώπης

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Κυριακή 29 Απριλίου 2007

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ

Η εξέγερση στις ελληνικές φυλακές έφερε ξανά στην επιφάνεια τα χρόνια προβλήματα του άρρωστου σωφρονιστικού μας συστήματος.

Τη στιγμή που το υπουργείο Δικαιοσύνης κατέφευγε στη βία, όλοι οι κοινωνικοί φορείς αναγνώριζαν το δίκαιο των αιτημάτων των κρατουμένων για ανθρώπινη και αξιοπρεπή διαβίωση. Για του λόγου το αληθές, ιδού οι 7 πληγές του σωφρονιστικού μας συστήματος που είναι από τα χειρότερα στην Ευρώπη:

1 Ποινές

Η Ελλάδα επιβάλλει τις πιο υψηλές ποινές πανευρωπαϊκά. Η ελάχιστη ποινή για τα κακουργήματα είναι πέντε χρόνια, ενώ στις άλλες χώρες το ένα έτος. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 50% των δικαστικών αποφάσεων στην Ελλάδα επιβάλλουν καθείρξεις 5-20 χρόνων, όταν στη Γερμανία μόνο το 4% των αποφάσεων επιβάλλει ποινές 5-15 ετών!

* Η Ελλάδα έχει, επίσης, τη μεγαλύτερη διάρκεια προφυλάκισης στην Ευρώπη. Κατά μέσο όρο, διαρκεί ένα χρόνο, με αποτέλεσμα το 1/3 των εγκλείστων να είναι υπόδικοι.

* Στη Γερμανία περισσότεροι από τους μισούς υπόδικους παραμένουν προφυλακισμένοι για διάστημα μικρότερο των τριών μηνών.

Μετά τις αποκαλύψεις για το παραδικαστικό κύκλωμα, οι αποφάσεις των δικαστηρίων αυστηροποιήθηκαν ακόμη περισσότερο. Ο πρόεδρος του ΔΣΑ Δημ. Παξινός κατήγγειλε πρόσφατα ότι η επίδειξη αυστηρότητας επηρεάζει περισσότερο τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

2 Ναρκωτικά

Το μισό περίπου του πληθυσμού των φυλακών βρίσκεται εκεί για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι καταδικασμένοι ως έμποροι ή μικροδιακινητές («βαποράκια») που είναι ταυτόχρονα και χρήστες.

* Από το 2001 και μετά, όσοι καταδικάζονται για υποθέσεις ναρκωτικών πρέπει να εκτίσουν τα 4/5 της ποινής (αντί των 3/5 που ισχύει για τα άλλα αδικήματα), κάτι που ενέτεινε το πρόβλημα του υπερπληθυσμού. Οι κρατούμενοι ζητούν να εφαρμοστούν τα 3/5 για όλους, κάτι που βρίσκει σύμφωνο και τον Συνήγορο του Πολίτη.

* Τα προγράμματα απεξάρτησης στις φυλακές πάντως υπολειτουργούν. Στις Φυλακές Νέων του Αυλώνα υπάρχουν μόνο ομάδες αυτοβοήθειας της «Στροφής», ενώ όλοι ζητούν ολοκληρωμένη μονάδα απεξάρτησης.

* Στον Ελαιώνα, τα προγράμματα απεξάρτησης, 5 χρόνια μετά την εξαγγελία τους, είναι ακόμη πιλοτικά!

3 Αλλοδαποί

Αποτελούν το 45% του έγκλειστου πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι φυλακίζονται 450 αλλοδαποί ανά 100.000, τη στιγμή που για τους Έλληνες η αναλογία είναι 55 ανά 100.000 κατοίκους.

* Τα ποσοστά αλλοδαπών κρατουμένων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι: Ιταλία 33%, Γαλλία 21%, Δανία 17,5%, Αγγλία 13,6% και Ισπανία (με ανάλογο πρόβλημα λαθρομετανάστευσης) 29,7%. Το υπουργείο Δικαιοσύνης ευελπιστεί να μεταφέρει μεγάλο αριθμό αλλοδαπών στις χώρες καταγωγής τους (κυρίως βαλκανικές), μόλις εφαρμοστεί η απόφαση της Ε.Ε. για μεταφορά κρατουμένων.

4 Ανήλικοι

Έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό φυλακισμένων ανήλικων παραβατών. Το ποσοστό τους αγγίζει το 4%, όταν στην Αγγλία είναι 3,2%, στη Γαλλία 1,1%, στην Αλβανία 1%, στην Ιταλία 0,7% και στην Ισπανία 0%!

Η βασική ευρωπαϊκή αρχή είναι ότι οι ανήλικοι δεν φυλακίζονται, αλλά υποβάλλονται σε αναμορφωτικά μέτρα. Και όμως, πρόσφατα ένας 15χρονος πολωνός φυλακισμένος για κατοχή μερικών γραμμαρίων χασίς βρέθηκε απαγχονισμένος στο ψυχιατρείο του Κορυδαλλού!

* Σε έρευνα του καθηγητή Ν. Κουράκη για τους νέους παραβάτες αποδείχθηκε η αναποτελεσματικότητα του «σωφρονισμού» και η αναπόφευκτη στροφή των ανηλίκων στο έγκλημα μετά τη σταδιοδρομία τους στη φυλακή. Έτσι, 6-7 χρόνια μετά την πρώτη φυλάκισή τους, οι περισσότεροι δεν μπόρεσαν να ορθοποδίσουν. Μόνο ένας στους πέντε, ηλικίας 26-27 ετών, κατάφερε να μην ξαναπάει φυλακή. Οι πιο πολλοί είχαν ήδη φυλακισθεί δύο φορές, για ληστείες και κλοπές. Μόνο το 27% όσων ρωτήθηκαν δεν είχαν δοκιμάσει ποτέ ναρκωτικά...

5 Άδειες

Είναι ίσως το μοναδικό μέτρο που συνδέει τους κρατούμενους με τον έξω κόσμο και τους δημιουργεί κίνητρο να συμπεριφέρονται σωστά. Το ποσοστό αστοχίας του μέτρου είναι πολύ μικρό.

Όμως η χορήγηση αδειών αποτελεί και αντικείμενο τριβών. Οι αλλοδαποί δυσκολεύονται να πάρουν άδεια, επειδή δεν έχουν μόνιμη κατοικία. Το θέμα των αδειών έθεσαν ως πρώτο πρόβλημα κρατούμενοι του Μαλανδρίνου στην αντιπροσωπεία του Συνηγόρου του Πολίτη, όταν προ διετίας επισκέφθηκε τις φυλακές.

6 Επανένταξη

Περισσότεροι από 10.500 κρατούμενοι είναι παρατημένοι στην τύχη τους. Χωρίς γιατρούς, με υποτυπώδεις ιατρικές υποδομές, με επισκέπτες ψυχιάτρους, με ελάχιστους κοινωνικούς λειτουργούς, με εκπαιδευτικά προγράμματα που υπολειτουργούν, δεν έχουν καμία ελπίδα επανένταξης.

* Ειδικά για τους ανήλικους, η ανεύρεση εργασίας είναι εξαιρετικά δύσκολη. Οπως παρατηρεί ο κ. Κουράκης, η φυλακή αποδομεί την προσωπικότητά τους, ενώ λόγω προκατάληψης των εργοδοτών σπάνια βρίσκουν δουλειά. Πολλοί καταφεύγουν έτσι στα ναρκωτικά.

Ένα μεγάλο ποσοστό (34% του συνόλου των ερωτηθέντων και 77% των μη εγκλείστων ανηλίκων) θεωρούν ότι υιοθέτησαν στη φυλακή κανόνες συμπεριφοράς, όπως «να κοιτάνε μόνο τη δουλειά τους», «να μην ενδιαφέρονται για τους άλλους», «να μαθαίνουν να παρανομούν», που τους εξοικοίωσαν με τον «ιδρυματικό υποπολιτισμό της φυλακής».

* Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι υπόλοιποι κρατούμενοι. Εγκριτοι εγκληματολόγοι, όπως η καθηγήτρια Ι. Σπινέλη, πρώην πρόεδρος του Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου Φυλακής, εκτιμούν ότι αυτό που κυρίως πρέπει να γίνει είναι η ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών έκτισης της ποινής, η προώθηση μορφών ημιελεύθερης διαβίωσης, η τμηματική έκτιση και η πλήρης εφαρμογή της κοινωφελούς εργασίας.

7 Υπερπληθυσμός

Από το 1995 έως σήμερα, ο πληθυσμός των φυλακών διπλασιάστηκε. Η Ελλάδα κατέχει την 20ή θέση μεταξύ 165 χώρων όσον αφορά την πληρότητα των σωφρονιστικών καταστημάτων.

Ο συνωστισμός στα κελιά, η έλλειψη συνθηκών υγιεινής, η απουσία ενασχολήσεων εκθέτουν διαρκώς τη χώρα στην Ευρώπη. Ακόμη και οι πιο σύγχρονες φυλακές του Μαλανδρίνου δεν έχουν πόσιμο νερό, αν και βρίσκονται δίπλα στον Μόρνο.

* Πρόσφατα παραδόθηκαν οι νέες φυλακές Τρικάλων και Δομοκού, ενώ έχει προγραμματιστεί να παραδοθούν ώς το επόμενο καλοκαίρι και οι φυλακές σε Γρεβενά, Σέρρες, Δράμα, Χανιά και Ελαιώνα Θηβών (γυναικείες). Από το υπουργείο εκτιμάται ότι σύντομα η χωρητικότητα θα έχει αυξηθεί κατά 3.000-4.000 θέσεις.

* Ταυτόχρονα, προωθείται η ανέγερση τριών ακόμη φυλακών μέσα από τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Οι φυλακές αυτές θα γίνουν σε Θεσσαλονίκη (800 θέσεων), Κόρινθο, Βόλο.

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=29.04.2007

Ράπισμα στο υπουργείο Δικαιοσύνης

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Κυριακή 29 Απριλίου 2007

Της ΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΠΑ-ΣΟΥΛΟΥΝΙΑ

«Ηχηρό χαστούκι» εισπράττει το υπουργείο Δικαιοσύνης, σύμφωνα με πληροφορίες, από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για την εγκατάλειψη των αρχείων ανηλίκων στο Αναμορφωτήριο Θηλέων του Παπάγου, που αποκάλυψε η «Κ.Ε.». Έπειτα από εξονυχιστική έρευνα, η Αρχή θεωρεί πως υπήρξε σαφής παραβίαση των διατάξεων για την προστασία των αρχείων από το υπουργείο Δικαιοσύνης και εξετάζεται το ενδεχόμενο επιβολής προστίμου(!). Θα είναι η πρώτη φορά από συστάσεως της Αρχής, που θα τιμωρήσει το ίδιο το «αφεντικό» της...

Λεζάντα φωτογραφίας: Μία από τις εικόνες ντροπής που είχε καταγράψει ο φακός της «Κ.Ε.» στο παλαιό Αναμορφωτήριο Θηλέων Παπάγου.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Α. Παπαληγούρας σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για τις ευθύνες του υπουργείου υποστηρίζει, όπως προκύπτει από απάντησή του σε ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΝ. Φ. Κουβέλη, τα εξής: «Το υπουργείο στις 1-7-2004, με επιτροπή παραλαβής αποτελούμενη από υπαλλήλους της Κεντρικής Αποθήκης Υλικού Φυλακών (ΚΑΥΦ), είχε ελέγξει, καταγράψει και μεταφέρει το αρχείο σε χώρο της ΚΑΥΦ. Μετά το δημοσίευμα της "Κ.Ε." αναφορικά με ένα μικρό αριθμό εγγράφων που εντοπίστηκε στους πίσω χώρους των πλυντηρίων και των μαγειρείων του κτιρίου της διοίκησης του ιδρύματος θηλέων, υπήρξε άμεση ένορκη διοικητική εξέταση (ΕΔΕ) προκειμένου να διερευνηθούν ενδεχόμενες πειθαρχικές ευθύνες υπαλλήλων».

«Παραβίαση του νόμου»

Και ενώ το υπουργείο αναμένει την ΕΔΕ για να καταλήξει εάν προκύπτουν πειθαρχικές παραβάσεις, το πόρισμα της Αρχής Προσωπικών Δεδομένων δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης: «Είναι σαφές. Υπάρχει παραβίαση του νόμου 2472/1997 αρ. 10 όσον αφορά το απόρρητο και την ασφάλεια επεξεργασίας αρχείου με προσωπικά δεδομένα».

Παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης ότι οι χώροι είχαν ασφαλιστεί, από το 2004 το κτίριο του ιδρύματος δεν φυλασσόταν καθόλου και όπως αναφέρουν και οι ελεγκτές της αρχής η πρόσβαση τρίτων στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των ανηλίκων ήταν σκανδαλωδώς εύκολη. Η διαπίστωση, επίσης, ότι τους χώρους έχουν χρησιμοποιήσει και χρησιμοποιούν τρίτοι (άστεγοι) αποτελεί απόδειξη για τη διάδοση των δεδομένων.

Στις 8 Μαρτίου 2007 στον έλεγχο της Αρχής διαπιστώθηκε ότι ένα μεγάλο μέρος των αρχείων παραμένει μέσα στα κτίρια του ιδρύματος κι ας έχουν περάσει 10 χρόνια μετά την παύση της λειτουργίας του. Ο αριθμός των εγγράφων με προσωπικά δεδομένα χαρακτηρίζεται ως πολύ μεγάλος, σε αντίθεση με αυτό που ισχυρίζεται ο υπουργός.

Όπως προκύπτει από το πόρισμα, οι ελεγκτές συνέλεξαν δειγματοληπτικά έγγραφα από όλα τα σημεία του κτιρίου. Πολλά ήταν σκεπασμένα με άλλα αντικείμενα, και άλλα «θαμμένα» σε χώρους δύσκολα προσβάσιμους. Σύμφωνα με τους ελεγκτές, ο αριθμός τους ξεπερνά κατά πολύ τα 1.000. Όσον αφορά τις χρονολογίες στις οποίες αναφέρονται, καλύπτουν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα από την περίοδο που λειτουργούσε πριν απ' το 1977 ως αναμορφωτήριο μέχρι και τη δεκαετία του '90.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το πόρισμα αναφέρει:

* Μπροστά στην κεντρική πύλη του ιδρύματος και στο χώρο όπου λειτουργούσε το φυλάκιο που βρίσκεται παραπλεύρως, υπήρχαν διάσπαρτα έγγραφα και έξω στο έδαφος αλλά και μέσα στο πάτωμα.

* Τα έγγραφα περιέχουν στοιχεία εισόδου-εξόδου επισκεπτών του ιδρύματος. Αναγράφονται επίσης και ευαίσθητα στοιχεία σχετικά με τη μετάβαση τροφίμων για λόγους υγείας σε νοσοκομεία.

* Στους διάφορους χώρους του κεντρικού κτιρίου, όπου υπήρχαν οι κοιτώνες και οι χώροι δραστηριοτήτων των τροφίμων (σχολικές αίθουσες, θέατρο κ.λπ.) παντού βρέθηκαν έγγραφα με προσωπικά δεδομένα. Τα κυριότερα είναι ατομικοί φάκελοι στους οποίους περιγράφεται με λεπτομέρειες η κατάσταση της ψυχικής και σωματικής υγείας την ανηλίκων, το ποινικό τους ιστορικό και άλλα στοιχεία της προσωπικής και κοινωνικής τους συμπεριφοράς.

* Περιέχονται επίσης διάφορα υπηρεσιακά έγγραφα με εσωτερικούς κανονισμούς στα οποία φαίνονται ονόματα και υπογραφές εργαζομένων.

* Στο κτίριο της διοίκησης βρέθηκε ο κύριος όγκος των εγγράφων με προσωπικά δεδομένα. Βρέθησαν στοιχεία για κινήσεις λογαριασμών τροφίμων με χρήματα από δωρεές πολιτών.

Μητρώα και φωτογραφίες

Επίσης διάφορα υπηρεσιακά έγγραφα, όπως βιβλία εσόδων-εξόδων, αποθήκης, αλληλογραφία με άλλες υπηρεσίες, κανονισμοί λειτουργίας του ιδρύματος, πρόγραμμα σίτισης. Μητρώα εισαχθεισών, απολυθεισών, και εν διαφυγή ανηλίκων τροφίμων. Αλμπουμ με φωτογραφίες τροφίμων, εργαζομένων και επισκεπτών. Απουσιολόγια και ενδεικτικά αποφοίτησης από το ίδρυμα. Διάσπαρτα ήταν τα σχολικά βιβλία, περιοδικά, διάφορα ρούχα εργασίας και προσωπικά αντικείμενα τροφίμων. Τέλος, παρατηρήθηκε ότι οι χώροι στο κεντρικό κτίριο έχουν χρησιμοποιηθεί και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται και σήμερα από πολίτες (άστεγους, ναρκομανείς).

**Παρέμβαση για το θέμα έγινε και από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Παπαδημητρίου: «Τα αρχεία περιέχουν πληροφορίες για ευαίσθητα δεδομένα που προστατεύονται από το Σύνταγμα και τη νομοθεσία. Παρ' όλα αυτά βρέθηκαν έκθετα στην περιέργεια καθ' ενός που επιθυμεί να γνωρίσει ιδιότητες, στιγμές απόκρυφες και κρίσεις επιβαρυντικές όσων έχουν περάσει χρόνια της ζωής τους στο ίδρυμα. Η παράλειψη αυτή αποτελεί "διαρκές" έγκλημα. Ελπίζω η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με τις ενέργειές της να αποκαταστήσει, έστω καθυστερημένα, τη νομιμότητα. Και προ πάντων να μας δείξει ότι διαθέτουμε ακόμη αξίες που σεβόμαστε. Η ντροπή του "Αναμορφωτηρίου" θα μπορούσε να αποτελέσει το τελευταίο επεισόδιο στην κατάφωρη παραβίαση της προσωπικότητας συνανθρώπων μας».

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=29.04.2007,id=36863436


Μάχη τώρα για το οικόπεδο

Τα αρχεία του Αναμορφωτηρίου Παπάγου μπορεί να αφέθηκαν στα σκουπίδια των εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεών του, μαζί τους όμως φαίνεται πως πετάχθηκε και η δέσμευση του υπουργείου να αναμορφωθεί ο χώρος ώστε να στεγάσει τη Μονάδα Μέριμνας Νέων.

Το ενδεχόμενο αυτό δεν εξετάζεται πλέον. «Το υπουργείο Δικαιοσύνης», δηλώνει τώρα ο Α. Παπαληγούρας (απαντώντας στην ερώτηση του Φ. Κουβέλη), «προτιμά να ανεγείρει σε αυτή την έκταση το Νεκροτομείο της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών». Με το υπ' αριθμόν 94010/26-9-2006 έγγραφό του ζητά από την Κτηματική Υπηρεσία Αθηνών τη δωρεάν και κατά κυριότητα παραχώρηση στο Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.) τμήματος του συγκεκριμένου δημόσιου κτήματος εμβαδού 6.400 τ.μ.

Από την Κτηματική Υπηρεσία Αθηνών μάθαμε ότι το υπουργείο δεν διεκδικεί μόνο τα 6.400 τ.μ., αλλά και τα υπόλοιπα 8.000 τ.μ. που ανήκουν στο νοσοκομείο «Σωτηρία». Στο σύνολο το οικόπεδο του πρώην Αναμορφωτηρίου Παπάγου είναι 14.000 στρέμματα. Όπως προκύπτει, πάντως υπάρχουν και άλλοι μνηστήρες που εκφράζουν ενδιαφέρον, όπως τα υπουργεία Μεταφορών και Οικονομικών, καθώς και το ΕΚΑΒ.

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=29.04.2007,id=44745548

Kαμπάνα αν δεν βελτιωθούν οι συνθήκες στις φυλακές

ΕΘΝΟΣ

Τα κενά, τις παρατυπίες και τις παραλείψεις του ελληνικού σωφρονιστικού συστήματος καταγράφει σε αναλυτική έκθεσή του το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Στην έκθεση της Επιτροπής, έκτασης 82 σελίδων, αναφέρονται με λεπτομέρειες περιστατικά κακομεταχείρισης, καθώς και προτάσεις βελτίωσης των συνθηκών. Το πόρισμα είχε διαβιβαστεί αμέσως μετά τη δημοσιοποίησή της στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γ. Σανιδά, ο οποίος όμως την έβαλε αμέσως στο αρχείο με το σκεπτικό ότι οι καταγγελίες απαντώνται ικανοποιητικά από τις εξηγήσεις των συναρμοδίων υπουργείων Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης. Για το λόγο αυτό, το κλιμάκιο της ειδικής ευρωπαϊκής επιτροπής πραγματοποίησε δύο αιφνιδιαστικές επισκέψεις, προκειμένου να διαπιστώσει αν έχουν σημειωθεί βήματα προόδου.

Η σημερινή κατάσταση στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας παραμένει ζοφερή και τίποτα δεν έχει αλλάξει. Αντιθέτως, δεν έχουν γίνει προσλήψεις προσωπικού στα νοσοκομεία των φυλακών, δεν έχει οριστεί ένας υπεύθυνος γιατρός και εξειδικευμένες νοσοκόμες. Οπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της, τα κελιά απομόνωσης στη Χίο και την Κομοτηνή χρειάζονται σύντομα ανακαίνιση, ώστε να έχουν φυσικό φως, ικανό τεχνητό φωτισμό και εξαερισμό, όπως επίσης κρεβάτι και τραπέζι. Επίσης, επισημαίνεται ότι οι συνθήκες απομόνωσης στον Κορυδαλλό πρέπει να βελτιωθούν και ακόμα και οι κρατούμενοι που είναι υπό τιμωρία, πρέπει να έχουν μία ώρα τουλάχιστον άσκησης την ημέρα.

Ένα τηλέφωνο για 160 άτομα

Ακόμα και το ότι οι δικαστικές φυλακές Χίου έχουν μία τηλεφωνική γραμμή για περισσότερους από 160 κρατουμένους είναι ένα σοβαρό ζήτημα που πρέπει να βελτιωθεί.

Το πιο βασικό πρόβλημα που «βλέπει» στην έκθεσή της η Επιτροπή ήταν ο υπερπληθυσμός. Για την αντιμετώπισή του, σύστηνε «στα κελιά των 9,5 τετραγωνικών μέτρων να μείνουν μόνο δύο κρατούμενοι και όχι 3 ή περισσότεροι. Στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού, στο σωφρονιστικά καταστήματα Χίου και την Κομοτηνή να μειωθεί ο αριθμός των κρατουμένων δραστικά για να γίνουν βιώσιμα τα κελιά. Κι επίσης, τα κελιά των 9 τετραγωνικών στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού σε καμιά περίπτωση να μην τοποθετούνται περισσότερα από δύο άτομα (προτιμώμενο να φιλοξενούν μόνο ένα)».

Τα πρόσφατα περιστατικά των εξεγέρσεων των κρατουμένων αλλά και τα αιτήματά τους μαρτυρούν ότι σημεία βελτίωσης δεν έχουν ακόμα φανεί, ενώ στοιχεία που παρουσιάζουν ο Συνήγορος του Πολίτη, το Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις επιβεβαιώνουν την άθλια κατάσταση.

Αν δεν υπάρξουν αυτές οι διορθωτικές κινήσεις και σύντομα ένα συνολικό σχέδιο αναμόρφωσης του σωφρονιστικού μας συστήματος, η Επιτροπή σημειώνει ότι «θα προβεί σε νέα αιτιολογημένη έκθεση με αναφορά στα ευρωπαϊκά όργανα και απειλή παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».

ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ
Να συσταθεί ανεξάρτητο Σώμα Επιθεωρητών

Σειρά θεσμικών προτάσεων και μέτρων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, τον έλεγχο και τη διαφάνεια στις φυλακές υποβάλλει ομάδα δικηγόρων, τονίζοντας ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και υποστηρίζοντας τη συγκρότηση οργάνων που θα παρακολουθούν από πολύ κοντά την κατάσταση στα σωφρονιστικά καταστήματα.

Για να σπάσουν τη σιωπή οι δικηγόροι ζητούν, κατά τα ξένα πρότυπα, τη συγκρότηση Σώματος Επισκεπτών (Board of Visitors) στις φυλακές, που θα συμβάλει σημαντικά στη διαφάνεια της λειτουργίας τους (ιδίως αν συμμετέχουν έμπειροι δικηγόροι), αλλά και τη δημιουργία του Συνηγόρου (Ombudsman) των φυλακισμένων για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των κρατουμένων.

Ο σύμβουλος ΔΣΑ Ν. Κανελλόπουλος, ο καθηγητής ΑΕΙ Ι. Πανούσης και οι δικηγόροι Μ. Τζίφρας, Γ. Σκαρίπας, Κ. Χρυσικόπουλος, Π. Περάκης τονίζουν ότι το Σώμα Επιθεωρητών στις φυλακές πρέπει να γίνει πλήρως ανεξάρτητο από την εκτελεστική εξουσία, ενώ θεωρούν κρίσιμη την ανεξάρτητη λειτουργία του ΚΕΣΦ (Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου των Φυλακών), που ως επιστημονικό έργο πρέπει να καταρτίσει σχέδιο αντεγκληματικής πολιτικής, χωρίς να υποτάσσει την επιστημονική γνώση του σε πολιτικές του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Ακόμα υποστηρίζουν την ανάγκη λειτουργίας μόνιμης και διαρκούς κοινοβουλευτικής επιτροπής για τα σωφρονιστικά καταστήματα, που θα συντάσσει ετήσια έκθεση, η οποία θα συζητείται στη Βουλή.

Έτσι με θεσμούς ορατότητας και διαφάνειας (ΚΕΣΦ, Σώμα Επισκεπτών), με θεσμούς ελέγχου των ελεγχόντων (του υπουργείου Δικαιοσύνης, του Σώματος Επιθεωρητών), με θεσμούς προστασίας των δικαιωμάτων των κρατουμένων (δικαστής έκτισης κυρώσεων, Συνήγορος φυλακισμένων), με κώδικα δεοντολογίας και ηλεκτρονική διαχείριση αφενός θα αποδειχθεί ότι δεν αρνούμαστε κάθε ευθύνη για όσους φυλακίζονται και θα δοθεί στην κοινωνία η ευκαιρία να διαπιστώσει τι συμβαίνει μέσα στις φυλακές, δίνοντας λύσεις με γόνιμο διάλογο.

ΑΛ. ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=5348&subid=2&pubid=106408

«Επιστρέψαμε στην κόλαση»

ΕΘΝΟΣ

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΨΑΡΑ
[email protected]

Καζάνι που βράζει είναι οι φυλακές σε ολόκληρη τη χώρα. Οι εξεγέρσεις έχουν πια κατασταλεί και τα φώτα της δημοσιότητας έχουν σβήσει, ο αναβρασμός όμως καλά κρατεί. Και τώρα, εκτός από τις καταγγελίες για υπερπληθυσμό, για άθλιες συνθήκες διαβίωσης και άνιση μεταχείριση των κρατουμένων, έχει προστεθεί και ο θυμός, μετά τη βίαιη αντιμετώπιση των πρόσφατων κινητοποιήσεών τους.

Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις ότι «η τάξη έχει επέλθει σε όλα τα σωφρονιστικά καταστήματα», φυλακισμένοι καταγγέλλουν ότι μετά την επιστροφή στα κελιά τους υφίστανται άγριους ξυλοδαρμούς και μαζικές μεταγωγές.

Κοιμούνται... στρωματσάδα

Την ίδια ώρα έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης καταγράφει τις απαράδεκτες συνθήκες που στιγματίζουν το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα.

Η συγκεκριμένη έκθεση μάλιστα παραδόθηκε το 2006 στην κυβέρνηση, προκειμένου κατά το δυνατόν συντομότερα να ληφθούν μέτρα, αντ αυτού όμως η κατάσταση οδεύει προς το χειρότερο: ενώ κάθε κρατούμενος δικαιούται έξι τετραγωνικά μέτρα, στα περισσότερα σωφρονιστικά καταστήματα σε ένα κελί 9 μέτρων φιλοξενούνται 5 άτομα. Με... στρωματσάδες και συνωστισμό, τα μέτρα υγιεινής... πάνε περίπατο, ενώ τα προβλήματα συνεχίζονται και στο προαύλιο. Στον Κορυδαλλό, για παράδειγμα, μόλις σε ένα στρέμμα πρέπει να κινηθούν, να εκτονωθούν και να ασκηθούν 400 άτομα.

«Δεν ζητάμε τίποτα παραπάνω από την εφαρμογή των ήδη ψηφισθέντων νόμων από τη Βουλή. Στην Ελλάδα, οι κρατούμενοι δεν αντιμετωπίζονται σαν άνθρωποι. Είμαστε 10.500 άνθρωποι και ζητάμε τα δικαιώματά μας γιατί κι εμείς είμαστε άνθρωποι», είπε στο «Έθνος της Κυριακής» ο Γιώργος Π., κρατούμενος στις δικαστικές φυλακές Κορυδαλλού. «Στο κελί μένουμε πέντε πέντε. Ούτε ένα τετραγωνικό όρθιοι δεν έχουμε. Φανταστείτε ότι εγώ έχω ποινή 25 ετών. Θα βγω και δεν θα μπορώ να πάω βήμα, θα χω σκουριάσει», μας λέει. «Και να φανταστείτε ότι εδώ είναι καλά.

Έχω ζήσει και χειρότερα γιατί στο παρελθόν φώναζα για τα δικαιώματα των κρατουμένων και για να με εκδικηθούν και να μου «κόψουν τον τσαμπουκά» στα έξι χρόνια της κράτησής μου έχω υποστεί 200 μεταγωγές», μας λέει.

Μεταγωγές και ξύλο

Σύμφωνα και με καταγγελίες από κρατουμένους και συγγενείς τους, που έχει στη διάθεσή του το «Έθνος της Κυριακής», ήδη σε Άμφισσα, Κέρκυρα, Κομοτηνή, Τρίκαλα, Λάρισα και Διαβατά οι μεταγωγές έχουν αρχίσει. «Αυτή είναι η πάγια τακτική τους. Όποιον αντιδρά και μιλάει, τον διώχνουν σε άλλη φυλακή ή τον κάνουν μαύρο στο ξύλο», λέει ο Κώστας από τη φυλακή της Λάρισας.

«Μετά την επέμβαση των ΜΑΤ χτυπήθηκαν πολλοί συγκρατούμενοί μου», μας λέει ο Χάρης Ι. από τις φυλακές της Πάτρας. «Στη Γ πτέρυγα χωράνε 100 άτομα και είμαστε 250. Πριν από την εξέγερση, είχαμε κάνει υπόμνημα στο διευθυντή των φυλακών με τα αιτήματά μας, αλλά κανείς δεν τα έλαβε υπόψη του. Σήμερα, κάνουμε απεργία πείνας.

Μέχρι τελικής πτώσεως, θα αγωνιστούμε γιατί πιο κάτω δεν πάει», συμπληρώνει. «Είμαστε σαν τα ζώα. Μας δίνουν χάλια φαγητό. Βραδινό συσσίτιο μας δίνουν χόρτα και ελιές, ενώ μας έχουν ταράξει σε ρύζι, πατάτες και μακαρόνια. Αυτή είναι σωστή διαβίωση;».

Αποφασισμένοι να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις δηλώνουν κρατούμενοι και από άλλες φυλακές της χώρας.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ «ΑΠΑΤΣΙ» ΠΑΛΛΗΣ
Ο... συνδικαλιστής των κρατουμένων

Μπορεί με το ψευδώνυμο «Απάτσι» να τον ξέρει όλη η Ελλάδα, αλλά στον άγραφο νόμο των φυλακών τον αποκαλούν «συνδικαλιστή των κρατουμένων». Ο σωματώδης άνδρας με το άσπρο μούσι που «μπήκε» στα σπίτια μας από την ταράτσα της φυλακής του Μαλανδρίνου, όταν οι τηλεοπτικές κάμερες ζούμαραν ενώ εκείνος μετέφερε με τη βραχνή φωνή του τα αιτήματα των εξεγερμένων, είναι ο Βαγγέλης Πάλλης.

Αν και ο ίδιος δεν δέχεται το ρόλο του πρωτοστάτη στην εξέγερση, η πορεία του δείχνει ότι είναι ένας άνθρωπος που δεν διστάζει να διεκδικήσει για τον ίδιο και τους συγκρατούμενούς του τα «αυτονόητα», όπως λέει ο ίδιος, δικαιώματά τους. Ο «Απάτσι» συνελήφθη τον Ιανουάριο του 1996 για τη δολοφονία του 57χρονου επιχειρηματία Πητ Παπαδάκου. Εξι μήνες αργότερα απέδρασε από τις φυλακές. Έμεινε στην παρανομία κοντά πέντε χρόνια, αλλά συνελήφθη ξανά το 2002, αφού σε βάρος του εκκρεμούσε καταδικαστική απόφαση για την απόπειρα δολοφονίας του επιχειρηματία Γ. Αδαμόπουλου. Τον Ιούλιο του 2004, πάντως, το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Θήβας αθώωσε ομόφωνα τον Βαγγέλη Πάλλη για τη δολοφονία του Πητ Παπαδάκου.

Ύστερα από δεκάδες μεταγωγές, ο 48χρονος σήμερα κρατούμενος εκτίει την ποινή του στο Μαλανδρίνο. «Δεν κρατείται για κάτι που έχει κάνει, αλλά γιατί αντιδρά και στασιάζει στις φυλακές που πηγαίνει. Δεν αντέχει το άδικο», λέει ο Γιώργος από τον Κορυδαλλό. «Και το έχει πληρώσει αυτό».

Όσοι τον ξέρουν καλά, πιστεύουν ότι όλη η στενοχώρια της δικής του υπόθεσης - ο ίδιος από την πρώτη στιγμή κραύγαζε για την αθωότητά του, «Είμαι αθώος», είχε πει σε παλιότερη συνέντευξή του στο «Έθνος της Κυριακής» - αλλά και οι άθλιες συνθήκες που έχει αντιμετωπίσει στις φυλακές ήταν η αιτία να αποκτήσει πρόβλημα στην καρδιά. Ο Πάλλης πάσχει από στεφανιαία νόσο, αλλά αρνείται την επιβεβλημένη θεραπευτική αγωγή, διαμαρτυρόμενος μ αυτό τον τρόπο για τις συνθήκες κράτησής του.

Η εικόνα των φυλακών σε αριθμούς
10.000 - 10.500 ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ

Στις φυλακές της Ελλάδας κρατούνται σήμερα 10.000 - 10.500 άτομα (10.058 την 16-6-2006, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Υπ. Δικαιοσύνης) σε 30 ιδρύματα που η συνολική ικανότητά τους είναι αυτή των 5.584 ατόμων, εκτίοντας ποινές που ξεκινάνε από λίγους μήνες μέχρι πολλές φορές ισόβια.

42% - 45% ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ

Το 42-45% των κρατουμένων είναι αλλοδαποί, όταν το ποσοστό στην Ιταλία είναι 33%, στη Γαλλία 21,4%, στη Δανία 17,5% στη Βρετανία 13,6, στην Ισπανία 29,7% (Στοιχεία του International Center of Prison Studies).

4% ΑΝΗΛΙΚΟΙ

Οι ανήλικοι κρατούμενοι αντιπροσωπεύουν περίπου το 4% των κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές, όταν στη Βρετανία το ποσοστό είναι 3,2%, στη Γαλλία 1,1%, στην Αλβανία 1% στην Ιταλία, Δανία - Σουηδία κάτω από 1% και στην Ισπανία μηδέν.

29% - 31% ΠΡΟΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΙ

Το 29-31% είναι προφυλακισμένοι, όταν στη Δανία το ποσοστό είναι 25%, στην Ισπανία 23%, στη Σουηδία 16,4%, στη Βρετανία 16,4% και στη Γερμανία 17%.

ΑΥΣΤΗΡΗ ΕΛΛΑΔΑ

Η Ελλάδα θεωρείται μια από τις 3 ευρωπαϊκές χώρες που επιβάλουν τις βαρύτερες ποινές: οι άλλες δύο είναι η Αλβανία και η Τουρκία. (Στοιχεία από την Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων).

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=5348&subid=2&pubid=106373

Απεργίες πείνας

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
28/04/2007
ΦΑΚΕΛΟΣ

Τα διλήμματα γιατρών, απεργών, Δικαιοσύνης
Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ

Η απεργία πείνας είναι μια σκληρή δοκιμασία. Κατ' αρχήν για την υγεία και τη ζωή του κρατούμενου. Είναι όμως και δοκιμασία για την ίδια τη λειτουργία της δικαιοσύνης, αφού άνθρωποι εξαναγκάζονται να θέσουν σε κίνδυνο δύο από τα πολυτιμότερα αγαθά του ανθρώπου διεκδικώντας συνήθως ελευθερία και δικαιοσύνη.

Το τι σημαίνει για τη σημερινή πραγματικότητα σε επίπεδο δικαίου μάς εξηγεί ο διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ Ευτύχης Φυτράκης. Αυτό το ύστατο μέσο διεκδίκησης δοκιμάζει επίσης και τα όρια του ιατρικού λειτουργήματος, στο οποίο συνήθως πέφτει η ευθύνη για τη ζωή ανθρώπων που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Τι επιτρέπεται να γίνει και τι τελικά γίνεται, ποια είναι η αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων και τι μας δείχνει, μας καταδεικνύουν δύο γιατροί που αντιμετώπισαν τα τελευταία χρόνια τέτοια περιστατικά, οι Αθ. Καραμπέλης και Ολγα Κοσμόπουλου. Ο πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ και της ΟΕΝΓΕ Στάθης Τσούκαλος μας περιγράφει τα διλήμματα που προκύπτουν απο την απεργία πείνας. Την πρόσφατη ελληνική εμπειρία από τέτοιες κρίσιμες καταστάσεις μάς εξιστορεί ο δικηγόρος Σπύρος Φυτράκης, δίνοντάς μας πολύτιμα συμπεράσματα.

* Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά της απεργίας πείνας τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα;Η άδικη προφυλάκιση είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος για τον οποίο πραγματοποιούν απεργίες πείνας κρατούμενοι που προέρχονται κυρίως απο τον αντιεξουσιαστικό χώρο, με αίτημα την απελευθέρωσή τους. Ωστόσο, δεν λείπουν και απεργίες πείνας απο πολιτικούς κρατούμενους που στόχο έχουν τις ειδικές συνθήκες κράτησης. Οι συνθήκες κράτησης αλλά και αδικίες στην απονομή της δικαιοσύνης υπήρξαν οι λόγοι για την αποχή από το συσσίτιο και απεργία πείνας και απο ποινικούς κρατούμενους, αντανακλώντας την ασφυκτική κατάσταση στις φυλακές.

Συγκεκριμένα:

* Σεπτέμβριο με Οκτώβριο του 2003 πέντε κρατούμενοι, διαδηλωτές για τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. υπό την ελληνική προεδρία στη Χαλκιδική τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου, ξεκινούν διαδοχικά απεργία πείνας με αίτημα την άρση της προσωρινής κράτησής τους. Ταυτόχρονα καταγγέλλουν την κακοποίησή τους απο τις Αρχές καθως και τις απόπειρες κατασκευής ενοχοποιητικών στοιχείων σε βάρος τους. Τελικά οι Σουλεϊμάν Ντακντούκ «Κάστρο», Κάρλος Μάρτιν Μαρτίνεζ, Φερνάντο Πέρεζ Γκοράιθ, Σάϊμον Τσάπμαν και Σπύρος Τσίτσας αφήνονται ελεύθεροι τον Νοέμβριο, εμφανώς καταβεβλημένοι. Μέχρι σήμερα δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη η δίκη τους.

* Την άρση του ειδικού καθεστώτος κράτησης που υφίσταντο ζητούν οι εφτά ισοβίτες κρατούμενοι για συμμετοχή στη 17Ν ξεκινώντας διαδοχική, κυλιόμενη απεργία πείνας απο τον Αύγουστο του 2004. Οι Τζωρτζάτος, Κουφοντίνας, οι τρεις αδερφοί Ξηροί, ο Κωστάρης και ο Γιωτόπουλος, φτάνοντας στα όρια της ανθρώπινης αντοχής και με ορατούς τους κινδύνους για την υγεία τους, καταφέρνουν να μειώσουν το ύψος στο μεταλλικό τείχος 10 μέτρων που περιέκλειε του προαυλίου τους και να αφαιρέσουν το πυκνό συρματόπλεγμα που το σκέπαζε. Παρέμεινε ωστόσο η απομόνωση στα ειδικά κελιά.

* Τέλη Δεκεμβρίου του 2005 ο αναρχικός Παναγιώτης Ασπιώτης, κρατούμενος στις φυλακές της Αμφισσας, κάνει απεργία πείνας και δίψας. Διαμαρτύρεται για τις άθλιες συνθήκες κράτησης, ζητεί την άμεση μεταγωγή του στις Φυλακές Κορυδαλλού και την απελευθέρωση του ίδιου και των δύο συγκατηγορουμένων του, Καλαϊτζίδη και Καρασαρίνη. Ολοι τους είναι κατηγορούμενοι για την υπόθεση των κλεμμένων ασπίδων των ΜΑΤ και προφυλακισμένοι απο τις 14/7/2005. Οι Αρχές τούς αποδίδουν συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και είκοσι απόπειρες ανθρωποκτονίας κατά αστυνομικών με βόμβες μολότοφ. Αρχές Ιανουαρίου μεταφέρεται αρχικά στο νοσοκομείο και στη συνέχεια στις Φυλακές Κορυδαλλού τερματίζοντας την απεργία. Τον περασμένο Ιανουάριο ουσιαστικά δικαιώθηκαν καθως αθωώθηκαν από το σύνολο των βαρύτατων κατηγοριών που αντιμετώπιζαν, για τις οποίες παρέμειναν ωστόσο επί 12 μήνες προσωρινά κρατούμενοι. Δύο μήνες μετά, τον περασμένο Μάρτιο κι ενώ μαίνεται ο «πόλεμος» ΕΛ.ΑΣ. - αντιεξουσιαστικού χώρου, προφυλακίστηκε εκ νέου για πιθανή διάπραξη ποινικών αδικημάτων. Ωστόσο, έχει αποφυλακιστεί και αναμένεται η δίκη του.

* Η πυρκαγιά που έκαψε ζωντανούς τέσσερις κρατούμενους σε κελί στον Κορυδαλλό στις 30/3/2006 πυροδότησε αντιδράσεις από τους συγκρατούμενούς τους: αποχή απο το συσσίτιο, μεταγωγές και απεργία πείνας του μεταχθέντος Παναγιώτη Γεωργιάδη, ο οποίος αντιμετωπίζει προβληματα υγείας, είναι φυλακισμένος για οικονομικά αδικήματα από το 2003 και ζητά να επισπευσθούν οι δικες που εκκρεμούν σε βάρος του. Τον Μάιο του ίδιου χρόνου περισσότεροι απο 50 κρατούμενοι πραγματοποιούν και πάλι απεργία πείνας διαμαρτυρόμενοι για «μεσαιωνικές συνθήκες κράτησης» και τις δυσλειτουργίες του σωφρονιστικού συστήματος στην οποία συμμετέχει ο Γεωργιάδης, που εν τω μεταξύ έχει ανατρέψει καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος του ενώ -σύμφωνα με το δικηγόρο του- «το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ε.Ε. έχει κάνει δεκτές και τις οχτώ προσφυγές του». Παρ' όλα αυτά δεν εισακούεται και επανέρχεται με νέα απεργία που τον περασμένο Μάρτιο του δημιουργεί σοβαρά προβληματα υγείας. Πάγιο αίτημά του να επισπευσθούν οι δίκες του, καθώς πιστεύει ότι έχει αδικηθεί και κακώς βρίσκεται στη φυλακή, ενώ καταγγέλλει ταυτόχρονα τις συνθήκες κράτησης.

*Προφυλακισμένοι απο τον Μάιο του 2006 για τα επεισόδια στην πορεία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ στο κέντρο της Αθήνας, οι Γεράσιμος Κυριακόπουλος και Ταράσιος Ζαντορόζνι, πραγματοποίησαν απεργία πείνας, διεκδικώντας την απελευθέρωσή τους και καταγγέλλοντας ότι δεν είχαν καμία σχέση με όσα τους αποδίδονταν: άλλωστε ο ένας συνελήφθη στο Θησείο και ο άλλος σε καφετέρια.

«Κάποιοι εκτιμούν ότι επιλέγοντας την απεργία πείνας ως μέσο αγώνα για την απελευθερωσή μου τιμωρώ τον εαυτό μου· όμως εγώ πιστεύω ότι θα τιμωρούσα πραγματικά τον εαυτό μου αν άφηνα αυτη την αδικία που γίνεται εις βάρος μου να συνεχιστεί. Αν παρέμενα αδρανής ακόμα μια μερα μέσα(...). Είμαι αποφασισμένος να συνεχίσω, έως ότου τερματιστεί η ομηρία μου. Ο,τι έχω είναι το σώμα μου. Ο,τι διεκδικώ είναι η απελευθερωσή μου. Ολα τα άλλα δεν φυλακίστηκαν ούτε ένα λεπτό», εξηγεί ο Τ. Ζαντορόζνι σε σχετική επιστολή του στην «Ε» (8/12/2006).

«Ετσι, ευρισκόμενος σε απόγνωση και μη έχοντας άλλο τρόπο να αντισταθώ και να αντεπεξέλθω απέναντι σε όλες αυτές τις αναληθείς κατηγορίες, τις οποίες μου απέδωσαν και γνωρίζοντας παρά τα κάποια προβλήματα υγείας που έχω ότι αυτό που θα κάνω μπορεί να μου στοιχίσει, ξεκίνησα, ευρισκόμενος σε αδιέξοδο, απεργία πείνας...», γράφει στην «Ε» ο συγκατηγορούμενός του Γ. Κυριακόπουλος.

Με κλονισμένη την υγεία τους έπειτα από σχεδόν δίμηνη απεργία και εννιάμηνη προφυλάκιση αποφυλακίστηκαν με όρους μέχρι τη δίκη τους στις αρχές Φεβρουαρίου.


Καμιά λεπτότητα σ' αυτή τη βίαιη διαδικασία. Κανένα ηρεμιστικό ή αναισθητικό. Μόνο ένας σωλήνας χωμένος από τη μύτη στον λαιμό σου. Φτύνεις αίμα. Αυτό είναι βασανιστήριο

ΑΠΟ ΥΟΝ ΜΠΟΜΠΙ ΣΑΝΤΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΧΟΥΑΝΑ ΤΣΑΟΣ

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ

Τι απέγινε η ηθική μας ευαισθησία; Είχαμε ποτέ κάτι τέτοιο; Τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις; Μήπως αναφέρονται σε μια έννοια που σπάνια χρησιμοποιείται σήμερα- τη συνείδηση; Τη συνείδηση που δεν έχει να κάνει μόνο με τις δικές μας πράξεις αλλά και με τη συνυπευθυνότητά μας για τις πράξεις άλλων;

Είναι όλα αυτά νεκρά; Κοιτάξτε το Γκουαντάναμο Μπέι(...) Σήμερα πολλοί που κάνουν απεργία πείνας δέχονται τροφή με το ζόρι, ανάμεσά τους και Βρετανοί πολίτες. Καμιά λεπτότητα σ' αυτή τη βίαιη διαδικασία. Κανένα ηρεμιστικό ή αναισθητικό. Μόνο ένας σωλήνας χωμένος από τη μύτη στο λαιμό σου. Φτύνεις αίμα. Αυτό είναι βασανιστήριο»...

Δεν υπάρχει ίσως μεγαλύτερης εμβέλειας αναφορά σε απεργία πείνας και το βασανιστήριο της αναγκαστικής σίτισης από τα λόγια του Βρετανού θεατρικού συγγραφέα και ποιητή Χάρολντ Πίντερ κατά την απονομή του Βραβείου Νόμπελ τον Δεκέμβριο του 2005. Λόγια κοινωνικής επαγρύπνησης για μια συνεχιζόμενη κτηνωδία.

Λεζάντα φωτογραφίας: Μπόμπι Σαντς, αγωνιστής του εθελοντικού στρατού του IRA.

Πολλά έχουν αλλάξει από το 1981, τότε που ο Μπόμπι Σαντς, αυτοπροσδιοριζόμενος ως πολιτικός κρατούμενος και αιχμάλωτος πολέμου, βουλευτής και αγωνιστής του εθελοντικού στρατού τού IRA, πέθανε στα 27 του χρόνια, στις 5 Μαΐου, ύστερα από 66 ημέρες απεργίας πείνας στο νοσοκομείο των φυλακών. Στο θάνατο τον ακολούθησαν ακόμη εννέα απεργοί πείνας ξεγυμνώνοντας με μαρτυρικό τρόπο το αποτρόπαιο πρόσωπο της βρετανικής κυριαρχίας.

«Κάποιος θα πρέπει να γράψει ένα ποίημα για τα βάσανα των απεργών πείνας. Θα 'θελα να το γράψω εγώ, αλλά πώς να το τελειώσω;» έγραψε στο ημερολόγιό του στις 10 Μαρτίου 1981 ο Σαντς.

Δυστυχώς αυτό το ποίημα συνεχίζουν να γράφουν και στις μέρες μας άνθρωποι με κουράγιο που διακινδυνεύουν τη ζωή τους, μερικοί την καταστρέφουν για πάντα, όταν δεν την χάνουν, για να αποκαλύψουν ζοφερές κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις πίσω από το έτσι κι αλλιώς απάνθρωπο πρόσωπο μιας εξουσίας που φυλακίζει και καταστέλλει συνήθως με ιδιαίτερο μένος τους αμφισβητίες της.

Λεζάντα φωτογραφίας: Ακμπάρ Γκάντζι, Ιρανός δημοσιογράφος

Μια ματιά στην ειδησεογραφία των τελευταίων χρόνων φωτίζει μερικά από τα σύγχρονα σκοτάδια: το θέμα των προσφύγων και της μεταχείρισής τους κατέχει πλέον σημαντική θέση δίπλα σε αυτή κρατουμένων συχνά πολιτικών αντιφρονούντων.

*Πριν από πέντε χρόνια, αρχές Ιανουαρίου του 2002, είχαμε συγκλονιστεί από την απεργία 200 Αφγανών προσφύγων σε έναν καταυλισμό στην Αυστραλία, οι οποίοι είχαν φτάσει να ράψουν τα στόματα των παιδιών τους προκειμένου να εξεταστούν οι αιτήσεις ασύλου που είχαν υποβάλει. Λιγότερη γνωστή έγινε η παρόμοια ιστορία δεκάδων προσφύγων στην Ιεράπετρα, την ίδια περίοδο, αρκετοί από τους οποίους έκαναν απεργία πείνας για να χορηγηθεί άμεσα άσυλο σε δύο συμπατριώτες τους, που μόλις είχαν βγει από τα «λευκά κελιά» της γείτονος, λόγω ανηκέστου βλάβης, και κατάφεραν να έρθουν εδω.

2004 *Μία από τις πολλές απεργίες πείνας που πραγματοποιούν 1.500 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι στις ισραηλινές φυλακές, πάντα για καλύτερες συνθήκες κράτησης και επικοινωνία με τον «έξω κόσμο», γίνεται γνωστή τον Αύγουστο του 2004, επειδή οι δεσμοφύλακες έβαλαν ψησταριές στις αυλές των φυλακών προκειμένου να κάμψουν τη θέληση των απεργών. Απεργία που πυροδότησε μαζικές διαδηλώσεις συμπαράστασης στη Γάζα.

Λεζάντα φωτογραφίας: Σεμπάστιαν Ροντρίγκεζ πρώην μέλος της «Γκράπο» (αρ)

*Το Σεπτέμβριο, προκαλεί αίσθηση η ιστορία του Ισπανού αστέρα της κολύμβησης, παραολυμπιονίκη στην Αθήνα και πέντε φορές χρυσού παραολυμπιονίκη στο Σίδνεϊ, Σεμπάστιαν Ροντρίγκεζ. Πρώην μέλος της «Γκράπο», ένοπλης ακροαριστερής οργάνωσης που ιδρύθηκε όταν ο Φράνκο εκτέλεσε πέντε στελέχη της άκρας Αριστεράς, καταδικάστηκε το 1985 για συμμετοχή σε δολοφονία Ισπανού επιχειρηματία. Η αναπηρία του, παράλυτος στα κάτω άκρα, οφείλεται σε μακρά απεργία πείνας που έκανε όταν ήταν φυλακισμένος.

2005*Το 2005 ήταν η σειρά των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο: περισσότεροι από 200, σχεδόν οι μισοί κρατούμενοι ως «μαχητές του εχθρού» στο Γκουαντάναμο, στους οποίους ακόμη δεν έχει απαγγελθεί κατηγορία, χρησιμοποίησαν και αυτό το μέσο διαμαρτυρίας για τις συνθήκες κράτησής τους και την κακομεταχείρισή τους από τους φύλακες. Η διοίκηση του στρατού αντιμετώπισε τη διαμαρτυρία ως απόπειρα αυτοκτονίας και τη διέκοψε βίαια, υποβάλλοντας τους απεργούς σε αναγκαστική σίτιση.

*Στη Βρετανία, τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, γυναίκες από την Ουγκάντα κάνουν απεργία πείνας για να μην τις στείλουν πίσω σε μια χώρα όπου απειλούνται με βιασμούς, βασανιστήρια και κακοποίηση. Μάθαμε έτσι ότι από τους 2.155 λαθρομετανάστες που βρίσκονταν στα 10 κέντρα κράτησης της χώρας, είχαν αυτοκτονήσει εκείνο τον μήνα δύο Αφρικανοί και ένας τρίτος αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει γιατί απορρίφθηκαν οι αιτήσεις τους για άσυλο.

*Τον Νοέμβριο η Παγκόσμια Ομοσπονδία Εφημερίδων απένειμε την ανώτατη διάκρισή της, τη Χρυσή Πένα, στον Ιρανό δημοσιογράφο Ακμπάρ Γκάντζι, φυλακισμένο από το 2000 επειδή έκανε τη δουλειά του: τόλμησε να ερευνήσει τις δολοφονίες εξέχοντων διαφωνούντων και διανοούμενων στην πατρίδα του και να «φωτογραφίσει» ως άμεσα εμπλεκομένους υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους των δυνάμεων ασφαλείας. Εκτοτε πραγματοποιεί μια σειρά από απεργίες πείνας διαμαρτυρόμενος για την ποινή του και τα βασανιστήρια. Αποφυλακίστηκε τελικά πέρσι, δέκα μέρες πριν ολοκληρώσει την εξαετή ποινή του.

2006 Οι περιπτώσεις που έγιναν γνωστές το 2006 μας δίνουν το εύρος χρησιμοποίησης αυτού του μέσου.

*Τον Ιανουάριο, ο Εμίν Ιμπραγκίμοβ, ένας Τσετσένος ακτιβιστής, αυτοεξόριστος στη Γαλλία, ξεκίνησε απεργία πείνας ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Ενωση να μεσολαβήσει για να σταματήσει η βία στην περιοχή του Καυκάσου: «Μόνο μια πολιτική λύση θα βάλει τέλος στις αιματηρές συγκρούσεις στην Τσετσενία. Και η Ε.Ε. πρέπει να αναλάβει τις διεθνείς υποχρεώσεις της», δήλωσε.

*Τον Απρίλιο ξεκίνησε απεργία πείνας ο δικηγόρος Μπεχίτ Αχτσί κρίνοντας ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να υπερασπιστεί τους εντολείς του, ορισμένους από τους 7.000 πολιτικούς κρατούμενους, αλλά και να γνωστοποιήσει τα βασανιστήρια που υφίστανται στην απομόνωση. Το 2000, χρονιά εγκαινίασης των νέων φυλακών υψίστης ασφαλείας στην Τουρκία αλλά και απαρχή μίας από τις μαζικότερες και πλέον μακροχρόνιες απεργίες πείνας στην ιστορία με αίτημα να κλείσουν τα «λευκά κελιά» απομόνωσης, σημάδεψε και η αιματηρή απόπειρα καταστολής της με την επίθεση χιλιάδων πάνοπλων κατασταλτικών δυνάμεων στις φυλακές με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 28 κρατούμενοι, εκ των οποίων έξι γυναίκες που κάηκαν ζωντανές. Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου 2007, οπότε και έληξε η απεργία, περισσότεροι από 122 Τούρκοι πολιτικοί κρατούμενοι πέθαναν και μερικές εκατοντάδες έπαθαν μόνιμες βλάβες στην υγεία τους: αυτές περιγράφονται από το σύνδρομο Βερνίκε Κόρσακοφ, μια νευρολογική - ψυχιατρική διαταραχή που η μεν πρώτη προκαλεί οφθαλμοπληγία και διαταραχή βάδισης, ενώ η δεύτερη διαταραχή μνήμης.

*Τον Μάιο, 70.000 δάσκαλοι της Πολιτείας Οαχάκα του Μεξικού ξεκίνησαν ειρηνική διαμαρτυρία με αίτημα την αύξηση των πενιχρών μισθών τους και την αναβάθμιση των συνθηκών εκπαίδευσης. Ζητούσαν από το κράτος να παράσχει στους ξυπόλητους και υποσιτισμένους μαθητές τους παπούτσια, ώστε να μπορούν να διασχίσουν τα βουνά για να φτάσουν στο σχολείο, και πρωινό γεύμα ώστε να μη ζαλίζονται κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Ο κυβερνήτης αρνήθηκε να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους και οι δάσκαλοι κήρυξαν απεργία πείνας. Η απόφαση του κυβερνήτη να τους διαλύσει με τη βία υπήρξε η σπίθα μιας εξέγερσης που κινητοποίησε το σύνολο των κοινωνικών φορέων της Πολιτείας.

*Στις 14 Ιουνίου 120 υπό απέλαση κρατούμενοι αλλοδαποί στο Κάμπσφιλντ της Οξφόρδης ξεκίνησαν απεργία πείνας ζητώντας να τους μεταχειρίζονται τουλάχιστον ως ανθρώπους: «Μας στοιβάζουν και μας φέρονται σαν να είμαστε ζώα. Μας μεταφέρουν από κρατητήριο σε κρατητήριο. Μας χωρίζουν από τις οικογένειές μας, μας δίνουν φαγητό που δεν τρώγεται, φαγητό που ακόμη και τα σκυλιά το περιφρονούν... μας κρατούν χρόνια χωρίς να ξέρουμε για τι κατηγορούμαστε ή πόσο θα μείνουμε έγκλειστοι», έγραψαν στην ανακοίνωση-καταγγελία τους.

*Τον Ιούλιο προσωπικότητες του αντιπολεμικού κινήματος στις ΗΠΑ, μεταξύ αυτών η μητέρα στρατιώτη που σκοτώθηκε στο Ιράκ, Σίντι Σιχάν, η Σούζαν Σαράντον και ο Σον Πεν, ξεκίνησαν απεργία πείνας προκειμένου να εκφράσουν την αντίθεσή τούς στην παραμονή των αμερικανικών στρατευμάτων στό Ιράκ.

*Τον ίδιο μήνα ο Σαντάμ Χουσεΐν μπαίνει στο νοσοκομείο έπειτα από πολυήμερη απεργία πείνας που πραγματοποιεί διαμαρτυρόμενος για τις συνθήκες διεξαγωγής της δίκης του, καλώντας ταυτόχρονα τη διεθνή κοινότητα να παρέμβει για την προστασία των συνηγόρων του. Την απεργία την ξεκίνησε μετά τη δολοφονία του τρίτου συνηγόρου του ένα μηνα πριν.

*Τον Δεκέμβριο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τίμησε με το «Βραβείο Ζαχάροφ» τον ηγέτη της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία, «την τελευταία δικτατορία της Ευρώπης», Αλεξάντρ Μιλίνκεβιτς. Και από τα χείλη του λοιπόν πληροφορηθήκαμε πως στη χώρα του δεν έχει πέσει ακόμη το Τείχος και πως «το βραβείο αυτό ανήκει και στον Αλεξάντρ Καζούλιν, πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου και ηγετική μορφή της αντιπολίτευσης, ο οποίος βρίσκεται στη φυλακή καταδικασμένος σε ποινή πεντέμισι χρόνων και τους τελευταίους δύο μήνες κάνει απεργία πείνας». Ποινή που επιβάλλεται σε όποιον ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση.

*Το ίδιο διάστημα στην Ιταλία η υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου Εμα Μπονίνο κάνει συμβολική απεργία πείνας, εκφράζοντας μ' αυτό τον τρόπο την υποστήριξή της σε ασθενή 20 χρόνια καθηλωμένο από μυϊκή δυστροφία, ο οποίος ζητεί και τελικά καταφέρνει να του γίνει ευθανασία.

*Μετά τα Χριστούγεννα ο ιστορικός ηγέτης του ιταλικού Ριζοσπαστικού Κόμματος Μάρκο Πανέλα, 76 χρόνων, κάνει απεργία πείνας ζητώντας από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υποστηρίξουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας την πρόταση για παγκόσμια αναστολή των εκτελέσεων στο πλαίσιο εκστρατείας με στόχο να αποτρέψει την εκτέλεση του πρώην Ιρακινού δικτάτορα, ο οποιος και τελικά εκτελέστηκε λίγο πριν από τη νέα χρονιά.

2007 Με τη διευθέτηση λογαριασμών από τα παλιά μπήκε το 2007:

*Αρχές Μαρτίου στο Ιράν συλλαμβάνονται 33 ακτιβίστριες που διεκδικούσαν τα δικαιώματά τους- όπως ας πούμε ισοπολιτεία με τους άνδρες. Οχτώ αφέθηκαν ελεύθερες και οι υπόλοιπες ξεκίνησαν απεργία πείνας.

Λεζάντα φωτογραφίας: Ινάκι ντέ Χουάνα Τσάος, στέλεχος της ΕΤΑ.

*Περίπου τότε η κυβέρνηση Θαπατέρο αποφασίζει να μετατρέψει την ποινή του φυλακισμένου στελέχους της ΕΤΑ, Ινάκι ντέ Χουάνα Τσάος, σε κατ' οίκον περιορισμό εξαιτίας της σοβαρής κατάστασης της υγείας του έπειτα από 114 ημέρες απεργίας πείνας, ώστε να μην πεθάνει στη φυλακή- του δίνουν αναγκαστικά ορό από τη μύτη. Την απεργία ξεκίνησε ύστερα από δικαστική απόφαση αναστολής της αποφυλάκισής του, ενώ είχε εκτίσει 20ετή ποινή κάθειρξης για το φόνο 25 ατόμων και εξέτιε πρόσθετη ποινή για εγκωμιασμό της τρομοκρατίας. Αμετανόητος για τις πράξεις του και «προκλητικός», σύμφωνα με τις Αρχές που επιστράτευσαν παλαιότερη αρθρογραφία του για να συνεχίσουν να τον κρατούν στη φυλακή, ο Ινάκι, κατά την πολύχρονη φυλάκισή του, δεν είχε διστάσει να παραγγείλει στους δεσμοφύλακές του σαμπάνια και αστακό για να γιορτάσει τη δολοφονία στρατιωτικού από την ΕΤΑ.


ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ: ΠΑΡΑΠΤΩΜΑ Η ΔΙΚΑΙΩΜΑ;
Του ΕΥΤΥΧΗ ΦΥΤΡΑΚΗ*

Η απεργία πείνας των κρατουμένων, ως πράξη διαμαρτυρίας και αυτοκαταστροφής, αποτελεί ένα οριακό πρόβλημα που έχει να διαχειριστεί το δίκαιο αλλά κυρίως το σύστημα της φυλακής.

Ο κρατούμενος, αν και βρίσκεται αδύναμος και απομονωμένος, πετυχαίνει με την απεργία πείνας απευθείας επικοινωνία με την κοινωνία, χωρίς μάλιστα τη μεσολάβηση του αρμόδιου εισαγγελέα ή του υπουργείου! Ο κρατούμενος «βγάζει γλώσσα» στην εξουσία: «Εγώ μπορώ να κάνω πιο μεγάλο κακό στον εαυτό μου απ' ό,τι εσύ!».

Τα αιτήματα μιας, ατομικής ή ομαδικής, απεργίας πείνας μπορεί να σχετίζονται με τη δικαιοσύνη (εκδίκαση υποθέσεων, αποφυλάκιση, απαλλαγή), με τη φυλακή (συνήθως συνθήκες κράτησης, απομόνωση) ή να είναι ευρύτερα (πολιτικά, αλληλεγγύης). Ομως, η μεν Δικαιοσύνη δυσφορεί, εκλαμβάνοντας την απεργία πείνας ως αθέμιτη πίεση, ενώ η εκάστοτε σωφρονιστική διοίκηση προσπαθεί να ξεπεράσει το πρόβλημα, χωρίς όμως να φανεί ότι ενδίδει. Ωστόσο, και οι δύο μάλλον «στριμώχνονται», γιατί ένας θάνατος απεργού πείνας, ακόμα και στα μάτια του «φιλήσυχου» πολίτη, «λερώνει τα χέρια τους με αίμα».

Η σωφρονιστική μηχανή ανέκαθεν ανησυχούσε για όλ' αυτά. Ετσι, η απεργία πείνας αποτελούσε πειθαρχικό παράπτωμα και τιμωρούνταν ανάλογα, αφ' ενός γιατί διατάρασσε την «εν τω σωφρονιστηρίω τάξιν» και αφ' ετέρου γιατί ο κρατούμενος, ζώντας το δράμα της πείνας, έπαυε να νιώθει το δεινό της φυλακής!1 Εφτασε μάλιστα στη Γερμανία να θεωρείται πράξη υποστήριξης της τρομοκρατίας! Γι' αυτό, κατά κανόνα, ακολουθούσε η αναγκαστική σίτιση του απεργού.

Σήμερα, φαίνεται ακόμα και το γράμμα του ισχύοντος Σωφρονιστικού Κώδικα (Σ.Κ.) να έχει συμβιβαστεί με την ιδέα της απεργίας πείνας: Αναγνωρίζει την ύπαρξή της και ρυθμίζει την αντιμετώπισή της, αναζητώντας, εν πολλοίς, λύσεις ισορροπίας. Ετσι, όπως και η απεργία των εργαζομένων, όχι μόνο δεν είναι πια αδίκημα, αλλά τείνει να αναγνωριστεί ως δικαίωμα. Ορίζεται ειδικότερα (άρθρο 31) ότι ο κρατούμενος - απεργός πείνας δικαιούται ειδική ιατρική φροντίδα και μεταχείριση μέσα στη φυλακή και, αν το απαιτεί η περίπτωση, μεταγωγή σε κατάλληλο νοσοκομείο για περίθαλψη.

Κεντρικό πρόβλημα, ωστόσο, παραμένει η «αναγκαστική σίτιση» του απεργού πείνας, ένα παλιό πρόβλημα, όπου διατυπώνονται αντικρουόμενες απόψεις: Οι πιο φιλελεύθερες υπερασπίζονται την ελευθερία του ανθρώπου - κρατουμένου να διαθέτει ακόμα και την ίδια του τη ζωή. Οι πιο προστατευτικές αμφισβητούν την ελευθερία διάθεσης της ανθρώπινης ζωής, τόσο λόγω της απόλυτης αξίας που αυτή διαθέτει όσο και λόγω της ιδιαίτερης θέσης και ψυχολογίας του κρατουμένου. Κάποιες, μεσαίες, τέλος, απόψεις αναγνωρίζουν την ελευθερία του κρατούμενου, προτείνοντας την αναγκαστική του σίτιση μόνο υπό ειδικούς όρους και σε απολύτως οριακές καταστάσεις (άμεσος κίνδυνος ζωής, διατάραξη της συνείδησης).

Ο Σ.Κ. του 1967 επέτρεπε την αναγκαστική σίτιση του κρατουμένου, 24 μόλις ώρες από την έναρξη της απεργίας πείνας, με μόνη μάλιστα προϋπόθεση τον κίνδυνο για την υγεία του απεργού. Αντίθετα, μια πιο ισορροπημένη λύση ακολουθεί ο ισχύων Σ.Κ. (άρθρο 31§3), αφού τώρα πια απαιτείται «άμεσος κίνδυνος ζωής ή σοβαρής και μόνιμης βλάβης της υγείας», ενώ παράλληλα «συνεκτιμώνται η προσωπικότητα του κρατουμένου, οι επιδιώξεις του και η σταθερότητα της απόφασής του». Αλλωστε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θέτει την αναγκαστική σίτιση υπό εξαιρετικά αυστηρές προϋποθέσεις (κίνδυνος ζωής, πιστοποιημένη ιατρική ανάγκη, ήπιος τρόπος, δικονομικές εγγυήσεις). Διαφορετικά τη θεωρεί απάνθρωπη μεταχείριση και βασανιστήριο.2

Σημαίνουν άραγε τα παραπάνω ότι η αναγκαστική σίτιση επιτρέπεται οπωσδήποτε όταν συντρέχει σοβαρός κίνδυνος ζωής; Η απάντηση είναι αρνητική, αφού και τότε ανακύπτει ανάγκη σταθμίσεων. Είναι αναμφίβολο, άλλωστε, ότι με την αναγκαστική σίτιση προσβάλλονται τα δικαιώματα του ατόμου (απεργού πείνας) όσον αφορά την ανθρώπινη αξία και την αυτοδιάθεση, που αποτελούν θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος,3 ενώ και για τους συμπράττοντες ιατρούς τίθεται σοβαρό δεοντολογικό πρόβλημα, εφόσον κάθε ιατρική πράξη απαιτεί τη συναίνεση του ασθενούς.4 Γι' αυτό η αναγκαστική σίτιση θα πρέπει να αποκλείεται, ακόμα και αν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ζωής, τον οποίο όμως είχε συνυπολογίσει ο απεργός. Αντίθετα, η γενικευμένη και απροϋπόθετη αναγκαστική σίτιση ακυρώνει την ισχύ της απεργίας πείνας, ενώ προστατεύει, ουσιαστικά, τους αποδέκτες του προβαλλόμενου αιτήματος - δυνητικά «υπόλογους» ενός θανάτου.

Η απεργία πείνας, αυτό το «παιχνίδι θανάτου» είναι το μόνο αλλά και ύστατο μέσο πάλης του κατουμένου! Η σοβαρή άσκησή του αποκαθιστά μια διαλεκτική, δημιουργεί ισορροπία στη φυλακή και αποκαλύπτει τα όρια της εξουσίας του ποινικού κράτους. Γι' αυτό η φυλακή του 21ου αιώνα την έχει ανάγκη, όχι πια ως πρόβλημα αλλά, και μάλλον, ως δικαίωμα.

1. Κ. Γαρδίκας, Εγκληματολογία, Τομ. Γ' Σωφρονιστική, 2η έκδ. 1960, σ. 250.
2. Απόφ. Nevmerzhitsky κατά Ουκρανίας, 5.4.2005, §94.
3. Βλ. Ν. Παρασκευόπουλο, σε: Λ. Μαργαρίτη/ Ν. Παρασκευόπουλου, Ποινολογία, 7η έκδ. 2005, σ. 607, Γ. Κατρούγκαλο, Το δικαίωμα στη ζωή και στο θάνατο, 1993, σ. 97.
4. Διακηρύξεις του Τόκιο (1975) και της Μάλτας (1991) της Παγκόσμιας Ιατρικής Ενωσης.

*Διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ


Η ΒΙΑΙΗ ΣΙΤΙΣΗ ΣΥΝΙΣΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΜΟ

Η επί 9μηνο προφυλάκιση χωρίς δίκη τριών κατά τεκμήριο αθώων διαδηλωτών οδήγησε σε 70 ημερών σκληρή απεργία πείνας. Απελευθερώθηκαν μόνο αφού έφθασαν στα πρόθυρα του θανάτου. Πανομοιότυπη ιστορία είχε εκτυλιχθεί το 2003.
Και στις δύο περιπτώσεις, έχουμε κατασκευή ενόχων, προληπτική φυλάκιση - ποινή χωρίς δίκη, παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.λπ., πολιτικές υπαγορευμένες υπερατλαντικά, με σκοπό την ποινικοποίηση της πολιτικής διαμαρτυρίας και «παραδειγματισμό» των δημοκρατικών πολιτών.

Ολα αυτά αποτελούν θανάσιμη απειλή για τη δημοκρατία, αν δεν συνιστούν ήδη εκτροπή.Ειδικότερα:

1. Στην Ελλάδα δημιουργείται μια ολοένα διευρυνόμενη «μαύρη τρύπα» όπου δεν ισχύει το «κράτος δικαίου» και περιλαμβάνει πολιτικούς χώρους, άτομα και συμπεριφορές, και κάθε μορφή πολιτικής διαμαρτυρίας, ακόμη και την απλή συμμετοχή σε ειρηνική διαδήλωση, και όλο και μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού, μετανάστες, περιθωριοποιημένους, φυλακισμένους και γενικά όλους τους φτωχούς και τους αδύνατους, για τους οποίους οι νόμοι ισχύουν μόνο σε βάρος τους και αγνοούνται προς υπεράσπισή τους.

Ενώ απολαμβάνουν ασυλία διαβόητοι εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου, αφού για τους ισχυρούς και πλούσιους οι νόμοι εφαρμόζονται όταν τους συμφέρει, αλλιώς αγνοούνται.

Αλλά ο περιορισμός των δικαιωμάτων και των ελευθεριών είναι ακριβώς ο ορισμός του σύγχρονου Γκουαντάναμο. Η αναστολή του κράτους δικαίου ιστορικά χαρακτηρίζει αυταρχικά και αντιδημοκρατικά καθεστώτα.

2. Η στέρηση της ελευθερίας είναι η μόνη ποινή που προβλέπεται από όλους τους κώδικες δικαίου για τον αποδεδειγμένα ένοχο.

«Prisoners are sent to prison AS punishment and not FOR punishment».

Η φυλάκιση είναι η ποινή, δεν είναι η αρχή της τιμωρίας και κάθε αναστολή ή περιορισμός δικαιωμάτων πέραν αυτής είναι βασανισμός.

Η λυδία λίθος της διασφάλισης όλων των ατομικών δικαιωμάτων είναι ο σεβασμός τους εκεί που μπορεί να αμφισβητηθούν, γιατί ακριβώς εκεί κυρίως χρειάζονται.

3. Οι κρατούμενοι έχουν εξίσου με τους ελεύθερους πολίτες πλήρες το δικαίωμα στην υγεία και ο περιορισμός του αποτελεί επίσης βασανισμό.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η παραβίαση της ιδιωτικότητας της ιατρικής εξέτασης, η ακύρωση της εμπιστευτικότητας στη σχέση γιατρού - ασθενούς και τελικά η κατάφωρη παραβίαση του ιατρικού απορρήτου, αρχές και δικαιώματα που πρέπει να ισχύουν το ίδιο για όλους, αθώους και ενόχους, ιδιαίτερα για τους ασθενείς κρατούμενους απεργούς πείνας.

4. Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση της ιατρικής και οι γιατροί υποχρεούνται να αρνούνται εντολές εκτέλεσης ιατρικών πράξεων για μη ιατρικούς λόγους, π.χ. από την εκάστοτε εξουσία για πολιτικούς σκοπούς.

Η διατήρηση της ανεξαρτησίας του γιατρού από το εκάστοτε καθεστώς και τους μηχανισμούς εξουσίας και καταστολής είναι απόλυτη προτεραιότητα, προκειμένου να εξασφαλιστούν ύψιστα πανανθρώπινα δικαιώματα.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης -«Ελευθεροτυπία» 24-1-2007- πρότεινε τη βίαιη σίτιση των απεργών πείνας, το ίδιο και ο εισαγγελέας των φυλακών Κορυδαλλού.

Ομως:

«Οι απεργοί πείνας δεν πρέπει με τη βία να υποβάλλονται σε θεραπεία την οποία αρνούνται. Βίαιη σίτιση, αντίθετα, με ενημερωμένη και εθελούσια άρνηση είναι αδικαιολόγητη». «Η βίαιη σίτιση δεν είναι ποτέ ηθικά αποδεκτή... είναι μία μορφή απάνθρωπης και εξευτελεστικής μεταχείρισης».

Η βίαιη σίτιση κρατούμενου απεργού πείνας συνιστά επίσης βασανισμό.

Θεωρούμε αναγκαίο οι παραπάνω επισημάνσεις να ανοίξουν έναν ευρύτερο διάλογο για να αναζητηθούν τρόποι θεσμικής αλλά και συγκεκριμένης πρακτικής κατοχύρωσης των ανθρώπινων, πολιτικών και συνταγματικών δικαιωμάτων όλων των κατοίκων της χώρας μας.

Αθ. Καραμπέλης, γιατρός ΕΣΥ, νοσοκομείο «ΜΕΤΑΞΑ» Ολγα Κοσμοπούλου, γιατρός ΕΣΥ, νοσοκομείο Γ.Κ. Νίκαιας


Ως συνήγορος μ' ενδιαφέρει κατ'αρχάς η ζωή των κατηγορουμένων

«ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑ ΠΟΤΕ»

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ

Αναζητήσαμε τα κοινά σημεία που ίσως φωτίζουν το θέμα της απεργίας πείνας στην ελληνική τουλάχιστον εκδοχή. Η εμπειρία μερικών δεκαετιών στον χειρισμό τέτοιων «κρίσεων» του δικηγόρου Σπύρου Φυτράκη στάθηκε πολύτιμος οδηγός.

Τι μας είπε;

«Ενα από τα δυσκολότερα ζητήματα που είχα να αντιμετωπίσω ως συνήγορος κατηγορουμένων είναι οι περιπτώσεις όπου υπάρχει επιλογή του κατηγορούμενου να ασκήσει το μέσο της απεργίας πείνας».

- Γιατί;

«Διότι είναι μια οριακή κατάσταση. Ως συνήγορο με ενδιαφέρει κατ' αρχήν η ζωή του κατηγορουμένου. Δεύτερον, ο κατασταλτικός κρατικός μηχανισμός μαζί και ο δικαστικός μηχανισμός να κατανοήσουν τα ζητήματα και να δώσουν λύση η οποία δεν θα περιλαμβάνει ανεπανόρθωτες βλάβες στον κατηγορούμενο αλλά ούτε και προσβολή βαριά της προσωπικότητάς του. Δηλαδή, σίτιση υποχρεωτική και άλλα μέτρα καταπίεσης που προβλέπονται».

- Διακρίνατε κάποιο κοινό χαρακτηριστικό σε αυτές τις περιπτώσεις;

«Κατά βάση το κοινό χαρακτηριστικό αυτών των περιπτώσεων ήταν ότι είναι πολιτικοί κρατούμενοι, πολιτικοί αδικηματίες».

- Πώς το προσδιορίζετε αυτό;

«Από την υποκειμενική στάση κυρίως του ίδιου του κατηγορούμενου, από τη φύση των αδικημάτων που του αποδίδονται και από την ιστορική πορεία του ίδιου του προσώπου. Το χαρακτηριστικό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι οι κρατούμενοι αυτοί επιλέγουν ως μέσο πίεσης την απεργία πείνας αλλά στηρίζονται και σε ορισμένα πολιτικοηθικά στάνταρντ τα οποία τους επιτρέπουν να κάνουν αυτές τις δύσκολες επιλογές. Ολες οι περιπτώσεις είναι προσωρινές κρατήσεις».

- Πιο συγκεκριμένα;

«Από αυτές που χειρίστηκα θυμάμαι τρεις - τέσσερις βασικές περιπτώσεις που όλες είναι μετά την αποκατάσταση του σύγχρονου δημοκρατικού μοντέλου, με όλες τις διακυμάνσεις που είχε αυτό.

Η μία ήταν μια σκληρή απεργία πείνας που έκανε μια ομάδα τριών κρατουμένων -του Γ. Μ., γνωστού αντιεξουσιαστή, της Ρ. Μπ. και του Σ. Κ. Ηταν η πρώτη ομάδα η οποία βρέθηκε στη διάρκεια της προσωρινής της κράτησης σε ειδικούς χώρους απομόνωσης στις φυλακές Κορυδαλλού και σε ειδικό δικονομικό καθεστώς, αφού ήταν η πρώτη φορά που έγινε επίκληση ενός ειδικού δικονομικού κανόνα που απαγόρευε στους δικηγόρους και στους κατηγορούμενους να λάβουν γνώση των στοιχείων της δικογραφίας. Κράτησε για καιρό και θυμάμαι ότι σε ένα στάδιο ο πρώτος από τους κατηγορούμενους αυτούς, που απολογήθηκε συμπληρωματικά στον ανακριτή στο Τζάνειο Νοσοκομείο, μεταφέρθηκε στην αίθουσα όπου θα γινόταν αυτή η απολογία με καροτσάκι καθώς δεν μπορούσε να περπατήσει πια και ήταν σε πολύ βαριά κατάσταση από την άποψη της υγείας του, και υποστήριξε με πάθος τα δικαιώματά του, την αθωότητά του κ.λπ. Είχαμε φτάσει σε οριακή κατάσταση και εντέλει αποφασίστηκε από το Συμβούλιο Εφετών η υφ' όρων απόλυση των τριών με περιοριστικούς όρους, μετά από πολλές συζητήσεις για να μην έχουμε τις βαριές επιπτώσεις στην υγεία τους ή και θάνατο και κυρίως μετά την αποκάλυψη ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία που να μπορούν να στηρίξουν βάσιμα τη διατήρηση της προσωρινής τους κράτησης. Με λίγα λόγια, στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο όπου δικάστηκαν αθωώθηκαν ομόφωνα και οι τρεις από όλες τις κατηγορίες, διακεκριμένη οπλοκατοχή, σύσταση και συμμορία κ.λπ. - βαριές κακουργηματικές ιστορίες».

Για να συμπληρώσει στοχαζόμενος: «Πιστεύω ότι η κατάσταση της υγείας του πρώτου κυρίως κατηγορούμενου κλονίστηκε τόσο πολύ που ενδεχόμενα ο πριν από μερικά χρόνια θάνατός του να έχει σχέση με την αρχική επιλογή του αυτή».

Μας μίλησε όμως και για άλλες περιπτώσεις.

«Οπως είναι του Ε.Σ., ο οποίος κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και για τα γνωστά γεγονότα των Σεπολίων. Αφού πρώτα κρατήθηκε, λόγω των σοβαρών κυβερνητικών πιέσεων, για λίγο προσωρινά, αφέθηκε από τον τότε ανακριτή ελεύθερος χωρίς όρους. Τώρα ο ανακριτής αυτός είναι που παραιτήθηκε (Φεβρουάριος 2007) από δικαστής όταν έγινε εφέτης. Είναι ιστορικά όλα».

- Γιατί απεργούσε;

«Η δικογραφία αφαιρέθηκε από αυτόν τον ανακριτή, δόθηκε σε άλλον και του ξαναεπιβλήθηκε προσωρινή κράτηση. Οταν του επιβλήθηκε αυτή η προσωρινή κράτηση, για λόγους έσχατης διαμαρτυρίας στις φανερές κατά την άποψή του παρεμβάσεις της τότε κυβέρνησης, επέλεξε το μέτρο της απεργίας πείνας όντας προσωρινά κρατούμενος, με αίτημα την απελευθέρωσή του και την πτώση της πολιτικής κατά την άποψή του δίωξής του. Αν θυμάμαι καλά το '93, μετά τις εκλογές, νομίζω ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχασε την εξουσία, επανήλθε ο Ανδρέας Παπανδρέου και το Συμβούλιο Εφετών, μπροστά στον κίνδυνο να έχουμε ανεπανόρθωτες βλάβες στον κρατούμενο αλλά και την έλλειψη δεδομένων που να στηρίζουν την προσωρινή κράτηση, τον απελευθέρωσε χωρίς όρους. Αργότερα δικαιώθηκε πολλαπλώς: και ποιοι ήταν οι δράστες προέκυψε και ότι δεν είχε καμία ανάμιξη έγινε απόλυτα καθαρό».


ΤΑ ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ

Του ΣΤΑΘΗ ΤΣΟΥΚΑΛΟΥ*

Η απεργία πείνας αποτελεί ουσιαστικά μια ακραία ενέργεια διαμαρτυρίας και συνήθως είναι το τέλος μιας προοδευτικά κλιμακούμενης αντίδρασης του ή των απεργών κατά της Πολιτείας, όταν αυτή δεν ικανοποιεί το προβαλλόμενο αίτημα. Με την απεργία πείνας επιτυγχάνουν οι απεργοί να δοθεί δημοσιότητα και να γίνει έτσι γνωστό το πρόβλημά τους.

Οταν η αποχή από τροφή διαρκέσει λίγες μέρες, δεν δημιουργεί προβλήματα. Αντίθετα, όμως, τα προβλήματα είναι πολλά όταν η αποχή παρατείνεται· και τα διλήμματα που γεννιούνται είναι συντριπτικά. Οι απεργοί πείνας, ή οι περισσότεροι τουλάχιστον απ' αυτούς, δεν ξεκινάνε θέλοντας να πεθάνουν, άρα δεν θέλουν να αυτοκτονήσουν, αρκετοί όμως είναι προετοιμασμένοι να φτάσουν την απεργία τους μέχρι θανάτου, για να υπηρετήσουν ιδέες και δύσκολους πολιτικούς στόχους.

Το δικαίωμα στη ζωή είναι κορυφαίο ατομικό δικαίωμα, όπως βέβαια η ζωή και η εξασφάλιση καλής υγείας αποτελούν κορυφαία ανθρώπινα αγαθά, και κατ' εξοχήν υπεύθυνοι και αρμόδιοι για τη φύλαξή τους είναι οι γιατροί.

Ετσι οι γιατροί, σε κάθε απεργία πείνας που παρατείνεται, εμπλέκονται αναγκαστικά και συχνά καλούνται να δώσουν λύσεις -έμμεσα και σε πολιτικά προβλήματα που αφορούν την Πολιτεία. Κάθε παρατεταμένη πραγματική απεργία πείνας έχει τα αίτιά της και είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιούνται οι γιατροί με ψευτοδιλήμματα και έμμεσες ή άμεσες πολλές φορές απειλές (από εισαγγελικούς λειτουργούς) για ευθύνες, να δώσουν διέξοδο στα αδιέξοδα που προκαλεί η απεργία πείνας. Ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας ξεκαθαρίζει στον βαθμό που μπορεί το πρόβλημα, καλώντας τους γιατρούς να μην ενεργούν ποτέ αντίθετα στη βούληση του ασθενούς. Παρακολούθησε όμως ο γιατρός απ' την αρχή τον απεργό πείνας, αλλά και καθ' όλη τη διάρκεια αυτής, ώστε να διαμορφώνει κάθε στιγμή άποψη για την πραγματική και ανεπηρέαστη βούλησή του; Κι αν ο απεργός πείνας έρθει σ' επαφή με γιατρό για πρώτη φορά όταν οι διανοητικές του λειτουργίες διαταραχθούν ποιος και πώς αποφαίνεται για την πραγματική και ανεπηρέαστη βούλησή του; Σε κάθε όμως περίπτωση πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η βίαιη σίτιση δεν είναι ποτέ ηθικά αποδεκτή.

Οι αποφασισμένοι απεργοί πείνας μέχρι θανάτου θα αντιμετωπίσουν στην πορεία δύο κινδύνους πολύ μεγάλους: την εγκατάσταση σοβαρών και μη αναστρέψιμων βλαβών της υγείας τους και το θάνατο, που πολλές φορές είναι αιφνίδιος. Συνήθως η εμφάνιση των κινδύνων αυτών ακολουθούν την απώλεια της συνείδησης του άρρωστου πλέον απεργού, αλλά μερικές φορές η εγκατάσταση μη αναστρέψιμων βλαβών προηγείται αυτής.

Εμείς οι γιατροί έχουμε εκπαιδευτεί και έχουμε ορκιστεί να αγωνιζόμαστε πάντοτε για να προστατεύουμε την υγεία και ν' αποτρέπουμε, όσο είναι ανθρωπίνως δυνατό, το θάνατο. Αντιλαμβάνεται λοιπόν εύκολα κανείς τα τραγικά διλήμματα που βασανίζουν τους γιατρούς, όταν είναι υποχρεωμένοι να στέκονται και να παλεύουν με την ιατρική τους συνείδηση από τη μια μεριά και τα ατομικά δικαιώματα των αποφασισμένων απεργών από την άλλη. Το να στέκεσαι μπροστά σ' έναν άρρωστο που αρνείται ουσιαστικά θεραπεία, ενώ εσύ μπορείς να την προσφέρεις, αλλά συγχρόνως για λόγους δεοντολογίας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να την αρνηθείς, σε συντρίβει!

Τα πολιτικά προβλήματα που προκαλούνται από τέτοιες απεργίες δεν μπορεί να λύνονται από τους γιατρούς. Είναι υποχρέωση της Πολιτείας με τη λειτουργία της και τις πράξεις της να ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες να εκδηλωθούν τέτοια φαινόμενα και πραγματικά, στη χώρα μας, είναι λίγα.

* Πρόεδρος ΕΙΝΑΠ Πρόεδρος ΟΕΝΓΕ

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=28.04.2007,id=19830972,25292348,41449404,47242556,55255740,69437500

Όποιος σπέρνει βαρβαρότητα, θερίζει εξέγερση...

Η εξέγερση των κολασμένων, των κρατουμένων στις φυλακές όλης της χώρας, αναδεικνύει για μία ακόμα φορά με δραματικό τρόπο τα πολλαπλά ελλείμματα της σωφρονιστικής πολιτικής που ακολουθείται όλα αυτά τα χρόνια.

Οι φυλακές παραμένουν ένας χώρος συστηματικής παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ένα κλειστό αδιαφανές σύστημα όπου υποθάλπεται η αυθαιρεσία, η ανεξέλεγκτη εξουσία των μηχανισμών, η κάμψη των εγγυήσεων του νόμου και των αρχών του κράτους δικαίου, τελικά η βαναυσότητα και ο εξευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Το ποτήρι –και αυτό ήταν μοιραίο να συμβεί– ξεχείλισε. Ρωτάμε την κυβέρνηση, που μέσα στην ένοχη σιωπή της πεισματικά αρνείται το διάλογο με τους κρατούμενους και επιστρατεύει τη μόνη γλώσσα που φαίνεται ότι γνωρίζει, αυτή της βίας και της καταστολής: Ποιος λογοδότησε για τους τέσσερις νεκρούς του κελιού 80 στον Κορυδαλλό πριν ένα χρόνο; Ποιος ευθύνεται για τις συνεχείς αυτοκτονίες στα κρατητήρια και τις φυλακές τους τελευταίους μήνες; Ποιος ευθύνεται για τα συνεχή περιστατικά βίας και τους θανάτους στις φυλακές;

Οι κρατούμενοι έχουν δίκιο! Μέσα από την εμπειρία τους έχουν ζήσει στο σώμα τους την αποτυχία του σωφρονιστικού συστήματος. Ζητούν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας, μείωση των εξοντωτικών ποινών. Ζητούν κοινωνικό έλεγχο ώστε να μπει ένα τέλος στην αυθαιρεσία των ανθρωποφυλάκων σε σχέση με τις άδειες, τις μεταγωγές, τα μεροκάματα και κάθε άλλη πλευρά της καθημερινής τους ζωής. Απαιτούν θεραπευτική μέριμνα για τους χρήστες ναρκωτικών ουσιών, εργασία και δημιουργική απασχόληση για όλους. Διεκδικούν τελικά το δικαίωμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Άραγε η κυβέρνηση και ο Υπουργός Δικαιοσύνης πιστεύουν ότι όλα αυτά μπορούν να απαντηθούν με την ωμή βία των ΜΑΤ, των γκλομπ και των δακρυγόνων; Όλες αυτές τις μέρες ξυλοδαρμοί, πλαστικές σφαίρες, καταστροφές θαλάμων και φυσικά ψυχολογική βία και εκφοβισμός τέθηκαν σε πλήρη εφαρμογή.

Σύμφωνα με πληροφορίες οι οποίες φθάνουν συνεχώς στην Πρωτοβουλία από κρατούμενους, συγγενείς και δικηγόρους, οι κρατούμενοι στον Κορυδαλλό Βασίλης Στεργίου (προφυλακισμένος για το φοιτητικό συλλαλητήριο στις 8/3/07) και Νίκος Κουνταρδάς βρίσκονται από χτες απομονωμένοι σε ειδική πτέρυγα, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες μεταγωγές και δεκάδες χτυπημένοι, είκοσι από τους οποίους νοσηλεύονται στο «Νοσοκομείο» των φυλακών. Στην Πάτρα υπάρχουν τραυματίες οι οποίοι δεν έχουν λάβει ιατρική περίθαλψη και όλοι οι κρατούμενοι της φυλακής κάνουν απεργία πείνας, που δεν είναι διατεθειμένοι να διακόψουν. Στην Άμφισσα, όπου από νωρίς το πρωί της Πέμπτης άρχισαν οι μεταγωγές, μας καταγγέλλουν ότι βάζουν τους κρατούμενους στα οχήματα αφού πρώτα τους κάνουν μαύρους στο ξύλο. Όσον αφορά το Μαλανδρίνο οι πληροφορίες μας μιλάνε για «υπόγειες ανακρίσεις» προκειμένου να ενοχοποιηθούν συγκεκριμένα άτομα και να χαρακτηριστούν ως υποκινητές της εξέγερσης.

Όμως ακόμα και μέσα στο ζόφο που τους επιβάλλουν, οι κρατούμενοι απέδειξαν ότι μπορούν να υψώσουν το κεφάλι, να διεκδικήσουν και να κάνουν πράξη την αλληλεγγύη. Ο λόγος που αρθρώνουν ξεπερνάει κατά πολύ τα κάγκελα των κελιών τους και φτάνει ως εμάς. Να τους ακούσουμε και να κάνουμε τη φωνή τους να ακουστεί!

«Ένοχη σιωπή της κυβέρνησης»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ

«Οι κρατούμενοι έχουν δίκιο. Έχουν ζήσει στο σώμα τους την αποτυχία του σωφρονιστικού συστήματος. Ζητούν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας, μείωση των εξοντωτικών ποινών».

Αυτά τόνισαν σε συνέντευξη Τύπου εκπρόσωποι της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, εκφράζοντας την αλληλεγγύη τους στους εξεγερμένους κρατούμενους και καταγγέλλοντας κρούσματα βίας και εκδικητικών μεταγωγών.

Για βαρβαρότητα έκανε λόγο ο Γ. Μπανιάς, επιρρίπτοντας στην κυβέρνηση και τον υπουργό Δικαιοσύνης την ευθύνη καθώς, όπως είπε, αντιμετωπίζουν την απαράδεκτη κατάσταση με αναλγησία, επίδειξη βίας, υπεροψία και κυνισμό. Ζήτησε μάλιστα από την κυβέρνηση επίσημη ενημέρωση για το τι έχει συμβεί με τους τραυματίες από την επέμβαση των ΜΑΤ στις φυλακές.

Για συρρίκνωση των δικαιωμάτων κρατουμένων, και ιδιαίτερα των ανηλίκων, μίλησε η Κατ. Πούτου από τη ΜΚΟ Αρσις. Όπως είπε, δεν εφαρμόζεται καν ο σωφρονιστικός κώδικας, τη στιγμή που η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα που έχει προκηρύξει δύο μόνο οργανικές θέσεις επιστημονικού προσωπικού για όλες τις φυλακές. Την ένοχη σιωπή της κυβέρνησης κατήγγειλε ο δικηγόρος Βασ. Παπαστεργίου. Την κατηγόρησε ότι αρνείται πεισματικά το διάλογο με τους κρατούμενους και επιστρατεύει τη μόνη γλώσσα που φαίνεται να γνωρίζει, αυτή της βίας και της καταστολής.

«Πιστεύει άραγε η κυβέρνηση και ο υπουργός Δικαιοσύνης ότι τα προβλήματα των φυλακών μπορούν να απαντηθούν με την ωμή βία των ΜΑΤ, των κλομπ και των δακρυγόνων;», επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Πρωτοβουλία. Και ερωτά: Ποιος λογοδότησε για το θάνατο 4 ατόμων στο κελί 80, ποιος ευθύνεται για τις συνεχείς αυτοκτονίες και τα συνεχής περιστατικά βίας;

«Η Ελλάδα πλασαρίστηκε στις τρεις χώρες που εκδίδουν τις πιο αυστηρές αποφάσεις. Οι άλλες δύο ήταν η Τουρκία και η Αλβανία», επισήμανε η δικηγόρος Ι. Κούρτοβικ. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ο πληθυσμός των φυλακών διπλασιάστηκε μέσα στην τελευταία δεκαετία, ενώ η χώρα μας έχει τους περισσότερους αλλοδαπούς αλλά και τους περισσότερους ανήλικους κρατούμενους από κάθε άλλη φυλακή ευρωπαϊκής χώρας!

Μέσα σε αυτό το κλίμα παρενέβη και ο πρώην κρατούμενος στις φυλακές Γιώργος Καλαϊτζίδης, ο οποίος τόνισε ότι ο Γ. Δημητράκης, ο ξυλοδαρμός του οποίου αποτέλεσε την αφορμή για την εξέγερση στο Μαλανδρίνο, βρισκόταν στις σκληρές αυτές φυλακές, αν και είναι ακόμη υπόδικος. Σε περίπτωση μάλιστα που του αποδοθούν ευθύνες για την εξέγερση και του ασκηθούν διώξεις, προειδοποίησε ότι «όποιος στοχοποιήσει το συγκεκριμένο κρατούμενο θα στοχοποιηθεί και ο ίδιος».

ΧΡ. ΖΕΡΒΑΣ

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=4960028

Η 4ήμερη «εξέγερση των κολασμένων»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΑΛΑΝΔΡΙΝΟ

ΑΜΦΙΣΣΑ

Στις 4 το απόγευμα, έπειτα από πολύωρες και επίπονες διαπραγματεύσεις των εισαγγελέων και των επικεφαλής των κρατουμένων στο Μαλανδρίνο Φωκίδας, η τετραήμερη «εξέγερση των κολασμένων» έλαβε τέλος.

Κατάκοποι και οι 250 βαρυποινίτες εγκατέλειψαν την ταράτσα του κτιρίου και από την καταπακτή, επέστρεψαν ένας ένας στα κελιά τους, αφού πρώτα οι δεσμοφύλακες τους έκαναν εξονυχιστική σωματική έρευνα, μήπως και έπαιρναν μαζί τους κάποια από τα αιχμηρά αντικείμενα. Ανακουφισμένοι και οι άνδρες των ΜΑΤ πήραν τα λεωφορεία και επέστρεψαν στην Αθήνα, για το «μέτωπο των Εξαρχείων».

Οι κρατούμενοι πείστηκαν από τις διαβεβαιώσεις των αρμοδίων ότι θα τηρηθούν στο ακέραιο οι δεσμεύσεις του γ.γ. του υπουργείου Δικαιοσύνης Γ. Πανούρη ότι κανείς τους δεν πρόκειται να υποστεί το παραμικρό για την εξέγερση. Εκτός από την κούραση οι εξεγερμένοι κρατούμενοι ήταν εξαντλημένοι από την έλλειψη νερού και τροφής, αλλά και από το δριμύ ψύχος που επικρατούσε τις νυχτερινές ώρες. Αργά το απόγευμα τους δόθηκε και το βραδινό συσσίτιο και όλα δείχνουν ότι η ζωή στη φυλακή υψίστης ασφαλείας επιστρέφει στην καθημερινή ρουτίνα της.

Στο μεταξύ από σήμερα αναμένεται να αρχίσουν οι καταθέσεις στο πλαίσιο της ΕΔΕ που διέταξε ο υπουργός Δικαιοσύνης Αναστάσιος Παπαληγούρας προκειμένου να διερευνηθεί η καταγγελία του κρατουμένου Γ. Δημητράκη για τη βίαιη συμπεριφορά συγκεκριμένου σωφρονιστικού υπαλλήλου. Επίσης την επόμενη εβδομάδα θα γίνει μεταγωγή μικρού αριθμού κρατουμένων από το Μαλανδρίνο στο Δομοκό Φθιώτιδας, όπου από την προηγούμενη εβδομάδα άρχισε να λειτουργεί κανονικά το εκεί νέο σωφρονιστικό κατάστημα υψίστης ασφαλείας. Σε ανακοίνωση του υπουργείου Δημόσιας Τάξης αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «με τη λήξη της εξεγέρσεως, έλαβε τέλος η επιχείρηση ευρείας κλίμακας που είχε εκδηλωθεί από τις αστυνομικές δυνάμεις σε όλες τις δικαστικές φυλακές της χώρας».

«Η αμεσότητα των ενεργειών των αστυνομικών δυνάμεων, η τήρηση των αρχών της νομιμότητας και της αναλογικότητας απέτρεψαν σωματικές βλάβες, εγκλήματα κατά της ζωής και αποδράσεις. Η στάση των κρατουμένων σε όλες τις δικαστικές φυλακές της χώρας αντιμετωπίστηκε με ψυχραιμία, υπομονή και αποφασιστικότητα στις νόμιμες ενέργειες», καταλήγει η ανακοίνωση του υπουργείου Δημόσιας Τάξης.

Να θυμίσουμε ότι η εξέγερση στις φυλακές του Μαλανδρίνου ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα, με αφορμή την επίθεση σωφρονιστικού υπαλλήλου κατά του κρατουμένου Γ. Δημητράκη, αλλά ουσιαστικά τέθηκαν και πάλι χρόνια αιτήματα των κρατουμένων, όπως η μετατροπή των ισοβίων σε 12ετή κάθειρξη, η μετατροπή της κάθειρξης των 25 ετών σε κάθειρξη δέκα ετών και να αποφυλακίζονται οι κρατούμενοι με την έκτιση των 3/7 της ποινής τους.

Επίσης, ζητούν να μειωθεί το ανώτατο όριο προφυλάκισης των 18 μηνών, να καταργηθούν οι πειθαρχικές ποινές και να χορηγούνται ελεύθερα άδειες.

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=29928508


ΠΟΡΕΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΙΣ 6 Μ.Μ.

Σε συγκέντρωση και πορεία αλληλεγγύης στους εξεγερμένους κρατούμενους, καλεί για σήμερα στις 6 το απόγευμα στην πλατεία Κλαυθμώνος το Δίκτυο για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Πληροφορίες από την «Πρωτοβουλία για τα δικαιώματα των κρατουμένων» μιλούν για 400 μεταγωγές, για αποχή συσσιτίου στις Γ' και Δ' πτέρυγες του Κορυδαλλού... Αναφέρονται επίσης 40 μεταγωγές από Κέρκυρα, 150 από Τρίκαλα, 150 από Διαβατά και 150 από Λάρισα.

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=72709692

Συνέντευξη Δημ. Παξινός - Κλείνει την πόρτα στις αλλαγές ο Παπαληγούρας

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Δ. ΠΑΞΙΝΟΣ, πρόεδρος ΔΣΑ: Δεν υπάρχει σχέδιο σωφρονιστικής πολιτικής

Κλείνει την πόρτα στις αλλαγές ο Παπαληγούρας

Συνέντευξη στον ΧΡΗΣΤΟ ΖΕΡΒΑ

Έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου σωφρονιστικής πολιτικής και πλήρη απουσία των αναγκαίων υποδομών που θα επανεντάξουν τους κρατουμένους στην κοινωνία, χρεώνει στην κυβέρνηση και το υπουργείο Δικαιοσύνης ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, Δημ. Παξινός.


Ο επικεφαλής του μεγαλύτερου θεσμικού και επιστημονικού σωματείου της χώρας κατηγορεί τον υπουργό Δικαιοσύνης ότι έκλεισε υποτιμητικά και απαράδεκτα την πόρτα του διαλόγου στους δικηγορικούς συλλόγους όταν εκείνοι τόλμησαν πριν από λίγο καιρό να παρέμβουν, ζητώντας αλλαγές στο σωφρονιστικό σύστημα!

Μιλώντας στην «Ε» για την πρόσφατη εξέγερση στις φυλακές, δεν αρνείται ότι μία από τις αιτίες του προβλήματος είναι και οι αυστηρές ποινές που επιβάλλονται τα τελευταία χρόνια από ορισμένους δικαστές, φαινόμενο το οποίο χαρακτήρισε ανησυχητικό. Πρόσθεσε μάλιστα με νόημα: «Ο ισχυρός και ο επώνυμος θα βρει το δρόμο του... Για τον αδύναμο όμως κανείς δεν θα ενδιαφερθεί. Άλλωστε το μεγαλύτερο ποσοστό φυλακισμένων είναι όσοι δεν μπορούν να εξαγοράσουν τις ποινές τους, τοξικομανείς και κλεφτρόνια...».

**Πώς φτάσαμε στην εξέγερση;

**«Η πρόσφατη εξέγερση στις φυλακές ανέδειξε και πάλι τα προβλήματα του σωφρονιστικού συστήματος, στις πολλές διαστάσεις του. Μέτρα, αναμφίβολα έχουν ληφθεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης, αλλά λείπει εδώ και πολλά χρόνια ο σχεδιασμός μιας σωφρονιστικής πολιτικής, που θα προσαρμόζεται στις νέες διαμορφούμενες συνθήκες και που στόχο θα έχει την ομαλή επανένταξη του φυλακισμένου στην κοινωνία και όχι την αποκλήρωσή του».

**Οι κρατούμενοι μιλούν για πολύ αυστηρές ποινές. Εσείς προχθές κάνατε 24ωρη αποχή για το θέμα αυτό. Έχουν δίκιο οι κρατούμενοι;

**«Εικάζεται ότι η αυστηροποίηση των επιβαλλόμενων ποινών είναι ένας από τους λόγους που προκάλεσαν αυτή την εξέγερση διαμαρτυρίας. Και εδώ θέλω να τονίσω ότι το ανθρώπινο πρόσωπο της Δικαιοσύνης πρέπει να είναι παρόν σε κάθε περίπτωση. Ο περίφημος νομικός μας πολιτισμός, που είναι μια ανθρώπινη κατάκτηση, δεν πρέπει να τίθεται υπό αμφισβήτηση ούτε στους πλέον χαλεπούς καιρούς».

**Έχετε συγκεκριμένες καταγγελίες για το θέμα αυτό;

**«Οι περιπτώσεις που καταγγέλλονται από όλη την Ελλάδα μάς ανησυχούν. Ανησυχούν όλους όσοι προσφεύγουν ή πρόκειται να προσφύγουν στην Ελληνική Δικαιοσύνη. Ολόκληρη την κοινωνία μας. Φοβούνται οι δικαστές, από την επικαλούμενη διαδικασία της κάθαρσης. Πολύ περισσότερο όμως φοβούνται οι πολίτες και μάλιστα οι ανυπεράσπιστοι. Οι ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Γιατί ο ισχυρός και ο επώνυμος θα βρει τον τρόπο, δημοσιοποιώντας το θέμα του ή αξιοποιώντας τις γνωριμίες του, να τύχει ευνοϊκής μεταχείρισης. Ο αδύναμος όμως; Κανείς δεν θα ενδιαφερθεί γι' αυτόν. Άλλωστε, το μεγαλύτερο ποσοστό φυλακισμένων είναι αυτοί που δεν μπορούν να εξαγοράσουν τις ποινές τους, οι τοξικομανείς, τα κλεφτρόνια».

»Έρευνες στα Διαβατά Θεσσαλονίκης έχουν αποδείξει ότι αν εκλείψει ο κοινωνικός ανθρωπισμός, ο κλονισμός της εμπιστοσύνης των πολιτών στη Δικαιοσύνη θα είναι ολέθριος! Ευτυχώς ακόμη οι πολίτες εμπιστεύονται τη Δικαιοσύνη και οι πολλοί δικαστές τιμούν τον όρκο τους με το παραπάνω, έχοντας συνείδηση της αποστολής τους και υπερβαίνουν το ανθρώπινο».

**Έχετε παρέμβει θεσμικά στο θέμα των φυλακών και με ποιο τρόπο;

**«Εδώ και ένα χρόνο η Συντονιστική Επιτροπή των Δικηγορικών Συλλόγων της Χώρας είχε επισημάνει στον υπουργό Δικαιοσύνης τα θέματα που αφορούν το σωφρονιστικό σύστημα, θέματα επείγοντα και θεσμικά, όπως το διαχωρισμό κρατουμένων υποδίκων από τους κατάδικους, ελαφροποινιτών από βαρυποινιτών, τη στελέχωση με προσωπικό του κλειστού θεραπευτικού προγράμματος στον Ελαιώνα Θηβών για τους τοξικομανείς κρατουμένους, τη στελέχωση με ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό των φυλακών Κορυδαλλού, καταλήγοντας σε σχετική ανακοίνωσή της ότι "η ηθική της ελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας επιβάλλει να ασκείται το δικαίωμα της συντεταγμένης πολιτείας για στέρηση της ελευθερίας σε βάρος κάποιων συμπολιτών μας με ισορροπία στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προσωπικότητάς τους"».

**Πώς δέχτηκε την πρωτοβουλία αυτή το υπουργείο;

**«Η απάντηση που είχαμε από τη Γενική Διεύθυνση Σωφρονιστικής Πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης έλεγε μεταξύ άλλων: "Ο έλεγχος της νομιμότητας στη μεταχείριση των κρατουμένων ασκείται σύμφωνα με τον Σωφρονιστικό Κώδικα από τον αρμόδιο δικαστικό λειτουργό και το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών. Η επίσκεψη αντιπροσωπείας δικηγόρων στα καταστήματα κράτησης είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί προκειμένου να ενημερωθούν από τις Δ/νσεις των καταστημάτων κράτησης για τη λειτουργία τους, κατόπιν συνεννόησης με τις εν λόγω Δ/νσεις και σχετική έγκριση της Γεν. Δ/νσης Σωφρονιστικής Πολιτικής του υπ. Δικαιοσύνης».

**Η δική σας αντίδραση ποια ήταν;

**«Η απάντηση της Συντονιστικής Επιτροπής στο έγγραφο αυτό, το οποίο επέστρεψε ως απαράδεκτο, υπήρξε αυστηρή, τόνισε δε προς το υπουργείο ότι οι δικηγορικοί σύλλογοι δεν αποτελούν "αντιπροσωπείες δικηγόρων" αλλά ΝΠΔΔ με συγκεκριμένο θεσμικό ρόλο, αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την απονομή της Δικαιοσύνης, οι δε "επισκέψεις τους" αποβλέπουν σε εκπλήρωση ηθικού καθήκοντος, στα πλαίσια άσκησης του λειτουργήματός τους.

Γιατί κανένας δεν δικαιούται να παραγνωρίζει ούτε τα ανθρώπινα δικαιώματα ούτε τον θεσμικό ρόλο των φορέων που έχουν ηθικό και νομικό καθήκον για την προάσπισή τους».

**Ποια μέτρα προτείνεται για την ανακούφιση και τη σωστή λειτουργία του άρρωστου σωφρονιστικού συστήματος;

**«Ο Σωφρονιστικός Κώδικας δεν φτάνει από μόνος του όταν δεν υπάρχουν ανάλογες δομές μέσα και έξω από τη φυλακή, ώστε στοιχειωδώς να εφαρμοστεί. Ο προσανατολισμός της νομοθεσίας σε περισσότερο φιλελεύθερες επιλογές εξουδετερώνεται από την αχρηστία των σχετικών θεσμών και δομών.

Συγκεκριμένα, η υπό όρους απόλυση γίνεται για να αποσυμφορηθούν οι φυλακές. Δεν λειτουργεί στη λογική της επανένταξης. Στη Β. Ιρλανδία λ.χ. λειτουργεί ένα ιδιότυπο pointsystem.

Συνδέεται η υφ' όρον απόλυση του κρατουμένου με την ενεργό ή μη συμμετοχή του σε διαδικασίες και προγράμματα επανένταξης. Αλλά και ο γνωστός ευεργετικός υπολογισμός έχει να κάνει κυρίως με την αποσυμφόρηση των φυλακών και της βίας, λειτουργεί εν είδει εργασιοθεραπείας».

! Τον διαχωρισμό κρατουμένων υποδίκων από τους κατάδικους και ελαφροποινιτών από τους βαρυποινίτες, τη στελέχωση με ιατρικό προσωπικό των φυλακών Κορυδαλλού καθώς και την ανακαίνιση των χώρων υγιεινής των κρατουμένων ζητεί για άλλη μία φορά από τον υπουργό Δικαιοσύνης η Συντονιστική Επιτροπή των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, με αφορμή την εξέγερση στις φυλακές.

Οι δικηγόροι αξιώνουν να υπάρχει κοινωνικός έλεγχος στα σωφρονιστικά καταστήματα, γι' αυτό και ζητούν να επιτραπεί η επίσκεψη επιτροπών των Δικηγορικών Συλλόγων και του Συνήγορου του Πολίτη στις φυλακές, προκειμένου να έχουν άμεση γνώση των συνθηκών κράτησης όλων των κρατουμένων και να θεσμοθετηθεί η συμμετοχή εκπροσώπου των δικηγόρων στο συμβούλιο των φυλακών.

http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=83972572

Ξυλοδαρμοί και μεταγωγές

Τους άγριους ξυλοδαρμούς και τις μαζικές μεταγωγές, που αποτελούν την απάντηση των αρχών των φυλακών την “επόμενη μέρα”, το σήμερα, των διαμαρτυριών των εξεγερμένων κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές και το μέσον “διαλόγου” που επέλεξε το υπουργείο Δικαιοσύνης, κατήγγειλαν με συνέντευξή τους που πραγματοποίησε σήμερα 26 Απριλίου 2007 στην αίθουσα του ΔΣΑ, εκπρόσωποι της “Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων”. Όλ’ αυτά συμβαίνουν παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις ότι “ηρεμία επικρατεί στις φυλακές”.

Δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες, ξυλοδαρμοί, καταστροφές θαλάμων, και φυσικά ψυχολογική βία τέθηκαν σε πλήρη εφαρμογή. Σύμφωνα με πληροφορίες οι οποίες φθάνουν συνεχώς στην Πρωτοβουλία από κρατούμενους και συγγενείς τους, στην Πάτρα υπάρχουν τραυματίες οι οποίοι δεν έχουν λάβει ιατρική περίθαλψη και όλοι οι κρατούμενοι της φυλακής κάνουν απεργία πείνας, που δεν είναι διατεθειμένοι να διακόψουν. Εκατόν πενήντα περίπου κρατούμενοι έχουν ράψει στην κυριολεξία τα στόματά τους, ενώ στην Γ Πτέρυγα κάνουν αποχή και από τη λήψη νερού. Στην Άμφισσα, όπου από νωρίς το πρωί άρχισαν οι μεταγωγές, μας καταγγέλλουν ότι βάζουν τους κρατούμενους στα οχήματα αφού πρώτα τους κάνουν μαύρους στο ξύλο, ενώ τα ΜΑΤ έχουν καταστρέψει τρεις από τους έξι θαλάμους. Στη Λάρισα η Α και Β πτέρυγα έκαναν χτες αποχή συσσιτίου –την οποία συνεχίζουν και σήμερα- ενώ στην Γ αρνήθηκαν να μπουν στα κελιά με αποτέλεσμα να εισβάλλουν τα ΜΑΤ να ρίξουν δακρυγόνα στην αυλή προκαλώντας αποπνικτική ατμόσφαιρα σε όλες τις πτέρυγες. Στην Κομοτηνή έγινε χρήση δακρυγόνων και από σήμερα το πρωί δεκάδες μεταγωγές. Από τον Κορυδαλλό οι πληροφορίες μιλούν για δεκάδες χτυπημένους είκοσι από τους οποίους νοσηλεύονται στο “Νοσοκομείο” των φυλακών, για 400 μεταγωγές, για αποχή συσσιτίου στην Γ και Δ πτέρυγα, για δυο αγνοούμενους συγκρατούμενούς τους, τους ΧΔ και ΓΔ, ο οποίος μάλιστα έχει ξεκινήσει απεργία πείνας εδώ και δέκα μέρες. Αναφέρονται επίσης 40 μεταγωγές από Κέρκυρα, 150 από Τρίκαλα, 150 από Διαβατά και 150 από Λάρισα. Όσον αφορά το Μαλανδρίνο οι πληροφορίες μας μιλάνε για “υπόγειες ανακρίσεις” προκειμένου να ενοχοποιηθούν συγκεκριμένα άτομα και να χαρακτηριστούν ως υποκινητές.

Την συνέντευξη τύπου της Πρωτοβουλίας άνοιξε η Θεανώ Ποτήρη, δημοσιογράφος, ζητώντας να δοθούν στη δημοσιότητα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης στοιχεία και εξηγήσεις για τους τραυματίες, τις μεταγωγές και τους ξυλοδαρμούς.

Τον λόγο μετά πήρε ο Βασίλης Παπαστεργίου, δικηγόρος, ο οποίος επισημαίνοντας ότι η φυλακή είναι ένα κλειστό σύστημα υπογράμμισε τους κινδύνους από την αυθαιρεσία της διεύθυνσης των φυλακών και των δικαστών.

Τα αιτήματα των κρατουμένων αφορούν συνθήκες κράτησης αλλά και κυρίως νομοθετικές τροποποιήσεις, και εφαρμογή διατάξεων που ισχύουν για τα ελάχιστα όρια της ποινής την χορήγηση αδειών και της υφ’όρον απόλυσης, τόνισε στην συνέχεια η δικηγόρος Γιάννα Κούρτοβικ. Η δήλωση του Υπουργού Δικαιοσύνης ότι αρνείται να διαπραγματευθεί την εφαρμογή του νόμου σημαίνει ότι είναι ικανοποιημένος από τη ΜΗ εφαρμογή του. Για αυτό ζητάμε, πρόσθεσε, να ανακοινώσει πόσοι ήταν οι νεκροί στις φυλακές τον τελευταίο χρόνο και πόσοι από αυτούς με αυτοκτονία, πόσες φορές τιμωρήθηκαν πειθαρχικά υπάλληλοι για την μεταχείριση των κρατουμένων, είτε μέλη των συμβουλίων της φυλακής και των δικαστικών συμβουλίων για αυθαιρεσία ανεπιείκεια και σκληρότητα, πόσες άδειες και πόσες αιτήσεις απόλυσης απορρίπτονται κάθε χρόνο σε κάθε φυλακή και πόσες γίνονται δεκτές για να αντιληφθούμε με στοιχεία το εύρος της εφαρμογής του νόμου.

Τη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουν οι έγκλειστοι, η οποία ξεπερνά κατά πολύ την εικόνα που δίνουν τα στοιχεία, τόνισε στη συνέχεια ο Γιάννης Μπανιάς, στέλεχος της Αριστεράς, καταδικάζοντας την υπεροψία, την αναλγησία, τον κυνισμό που επιδεικνύει η κυβέρνηση και ιδιαίτερα ο υπουργός Δικαιοσύνης, ο οποίος έχει μεγάλη ηθική και πολιτική ευθύνη και αρνείται οποιοδήποτε διάλογο. Απαιτείται, τόνισε, ενεργοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας για ριζική αλλαγή της κατάστασης.

Η Κατερίνα Πούτου, που δραστηριοποιείται στην ΑΡΣΙΣ ενάντια στον κοινωνικό αποκλεισμό των νέων, εστίασε στην ανάγκη να εφαρμοστούν οι προβλέψεις του Σωφρονιστικού Κώδικα για τον πληθυσμό των κρατουμένων ανηλίκων. Κάλεσε τον αρμόδιο υπουργό να καλύψει το έλλειμμα παιδαγωγικής που χαρακτηρίζει το υπάρχον σύστημα , εφαρμόζοντας μια σειρά. Υπογράμμισε την αναγκαιότητα για δραστική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και ουσιαστική υποστήριξη των ανηλίκων παραβατών μέσω μιας περιφερειακής ανάπτυξης των φορέων, που θα καλύπτει το σύνολο της επικράτειας της χώρας.

Ο Γιώργος ΚαλαΪντζίδης, πρώην πολιτικός κρατούμενος, κατήγγειλε την στοχοποίηση των Γ. Δημητράκη και Β. Πάλλη με το πρόσχημα ότι υποκινούν τις εξεγέρσεις.

Η Χρύσα Πετσιμέρη, δικηγόρος του κρατούμενου στον Κορυδαλλό Β. Στεργίου (προφυλακισμένος από το φοιτητικό συλλαλητήριο στις 8/3/07), ανέφερε ότι ο Β. Στεργίου και ο Ν. Κουνταρδάς μεταφέρθηκαν στην ΣΤ πτέρυγα στην απομόνωση.

Ο Νασίμ Μοχαμέντι, 22 χρονών από το Αφγανιστάν, μίλησε για την περιπέτειά του. Ο Νασίμ ήρθε πριν τρία χρόνια στην Ελλάδα και κρατήθηκε 15 μήνες στις φυλακές του Αυλώνα. Μεταφέρθηκε με κινηματογραφικό τρόπο στα κρατητήρια των Αλλοδαπών, όταν τη δεύτερη μέρα της παραμονής του στην Ελλάδα, πήγε να ζητήσει άσυλο.

Η ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

Α) Αλληλεγγύη στους κρατούμενους των φυλακών όλης της χώρας!

Η εξέγερση των κολασμένων, των κρατουμένων στις φυλακές όλης της χώρας αναδεικνύει για ακόμα μια φορά με ένα δραματικό τρόπο τα πολλαπλά ελλείμματα της σωφρονιστικής πολιτικής που ακολουθείται όλα αυτά τα χρόνια, καταγγέλλει η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων.

Οι φυλακές παραμένουν ένας χώρος συστηματικής παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ένα κλειστό αδιαφανές σύστημα όπου υποθάλπεται η αυθαιρεσία, η ανεξέλεγκτη εξουσία των μηχανισμών, η κάμψη των εγγυήσεων του νόμου και των αρχών του κράτους δικαίου, τελικά η βαναυσότητα και ο εξευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Τα γεγονότα του τελευταίου καιρού είναι αδύνατο να παρακαμφθούν. Το ποτήρι – και αυτό ήταν μοιραίο να συμβεί - ξεχείλισε. Ρωτάμε την κυβέρνηση, που μέσα στην ένοχη σιωπή της πεισματικά αρνείται το διάλογο με τους κρατούμενους και επιστρατεύει τη μόνη γλώσσα που φαίνεται ότι γνωρίζει, αυτή της βίας και της καταστολής: ποιος λογοδότησε για τους τέσσερις νεκρούς του κελιού 80 στον Κορυδαλλό πριν ένα χρόνο; ποιος ευθύνεται για τις συνεχείς αυτοκτονίες στα κρατητήρια και τις φυλακές τους τελευταίους μήνες; ποιος ευθύνεται για τα συνεχή περιστατικά βίας στις φυλακές;

Οι κρατούμενοι έχουν δίκιο! Μέσα από την εμπειρία τους έχουν ζήσει στο σώμα τους την αποτυχία του σωφρονιστικού συστήματος. Ζητούν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας, μείωση των εξοντωτικών ποινών. Ζητούν κοινωνικό έλεγχο ώστε να μπει ένα τέλος στην αυθαιρεσία των ανθρωποφυλάκων σε σχέση με τις άδειες, τις μεταγωγές, τα μεροκάματα και κάθε άλλη πλευρά της καθημερινής τους ζωής. Απαιτούν θεραπευτική μέριμνα για τους χρήστες ναρκωτικών ουσιών, εργασία και δημιουργική απασχόληση για όλους. Διεκδικούν τελικά το δικαίωμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Άραγε η κυβέρνηση και ο Υπουργός Δικαιοσύνης πιστεύουν ότι όλα αυτά μπορούν να απαντηθούν με την ωμή βία των ΜΑΤ, των γκλομπ και των δακρυγόνων;

Β) “Σωφρονιστικά” Ιδρύματα και αριθμοί

Στις φυλακές της χώρας κρατούνται σήμερα ένας αριθμός που κυμαίνεται από 10.000 – 10500 άτομα (10.058 την 16-6-2006 , σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία που δίνει το Υπ. Δικαιοσύνης), σε 30 ιδρύματα που η συνολική ικανότητα τους είναι αυτή των 5.584 ατόμων , εκτίοντας ποινές που ξεκινάνε από λίγους μήνες μέχρι πολλές φορές ισόβια.

Αυτό σημαίνει διπλάσιος σχεδόν αριθμός κρατούμενων από όσους μπορούν να χωρέσουν οι φυλακές Ειδικά στον Κορυδαλλό ο αριθμός των κρατούμενων φτάνει τα 2.000-2.200 άτομα όταν η χωρητικότητα είναι για 640.

Το 42-45 % των κρατούμενων είναι αλλοδαποί (43,7% στα παραπάνω στοιχεία) όταν το ποσοστό στην Ιταλία είναι 33%, στη Γαλλία 21,4, στη Δανία 17,5 στην Βρετανία 13,6, στην Ισπανία 29,7 % (Στοιχεία του International Center of Prison Studies).

Οι ανήλικοι κρατούμενοι ανέρχονται σε ένα ποσοστό περίπου του 4% (16-6-2006) και φτάνουν μέχρι και το 6,9% (1994) όταν στην Βρετανία το ποσοστό είναι 3,2%, στη Γαλλία 1,1%, στην Αλβανία 1% στην Ιταλία , Δανία Σουηδία κάτω από 1% και στην Ισπανία μηδέν.

Το 29-31% είναι προφυλακισμένοι, όταν στην Δανία το ποσοστό είναι 25%, στην Ισπανία 23% στη Σουηδία 16,4% στην Βρετανία 16,4% και στη Γερμανία 17%.

Η Ελλάδα θεωρείται μια από τις 3 ευρωπαϊκές χώρες που επιβάλουν τις βαρύτερες ποινές : οι άλλες δύο είναι η Αλβανία και η Τουρκία.

Ο αριθμός των κρατούμενων έχει σχεδόν διπλασιασθεί από το 1994, οπότε μετά το νόμο Κουβελάκη που περιόρισε την προφυλάκιση οι κρατούμενοι στις φύλακες είχαν μειωθεί σε περίπου 5.500.

Ανησυχία Δικηγορικών Συλλόγων για την κατάσταση στις φυλακές

www.kathimerini.gr

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ τις εξεγέρσεις στις φυλακές η συντονιστική επιτροπή των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος σε σημερινή ανακοίνωσή της εκφράζει την ανησυχία της.

Ειδικότερα, η ανακοίνωση αναφέρει εξής: «Η Συντονιστική Επιτροπή των Δικηγορικών Συλλόγων της Ελλάδας εκφράζει την ανησυχία της για την κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές και επισημαίνει θέματα επείγοντα, που είχαν τεθεί υπόψιν του κ. υπουργού, όπως τον διαχωρισμό κρατουμένων υποδίκων από τους κατάδικους, ελαφροποινίτες από βαρυποινίτες, τη στελέχωση με προσωπικό του κλειστού θεραπευτικού προγράμματος στον Ελαιώνα Θηβών για τους τοξικομανείς κρατουμένους, τη στελέχωση με ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό των φυλακών Κορυδαλλού (αφού παρατηρείται έλλειψη σε απολύτως απαραίτητους ιατρούς, όπως π.χ. γυναικολόγου στις γυναικείες φυλακές), η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί άμεσα με αποσπάσεις, καθώς και την ανακαίνιση των χώρων υγιεινής των κρατουμένων.

Επίσης, αίτημά μας παραμένει η αφαίρεση όλων των υάλινων φρακτών στις αίθουσες επισκεπτηρίων συνηγόρων, η επίσκεψη Επιτροπών των Δικηγορικών Συλλόγων και του Συνηγόρου του Πολίτη στις φυλακές της χώρας, προκειμένου να έχουν άμεση γνώση των συνθηκών κράτησης όλων των κρατουμένων, καθώς και θεσμοθέτηση της συμμετοχής εκπροσώπου του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου στο συμβούλιο των φυλακών, με σχετικές τροποποιήσεις του Σωφρονιστικού Κώδικα σε επικείμενο νομοσχέδιο προκειμένου να υπάρχει κοινωνικός έλεγχος μέσω της θεσμικής εκπροσώπησης του πλέον αρμόδιου για την τήρηση των δικαιωμάτων φορέα.

Επισημαίνουμε ότι, το σημείο στο οποίο δοκιμάζονται κυριολεκτικά τα όρια, όχι μόνο του νομικού, αλλά του πολιτισμού μας εν γένει, είναι αυτό που αφορά την μεταχείριση του κρατουμένου στο σύνολό της. Η ηθική της ελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας επιβάλλει το δικαίωμα της συντεταγμένης πολιτείας για στέρηση της ελευθερίας εις βάρος κάποιων συμπολιτών μας, να ασκείται με ισορροπία στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προσωπικότητας των συμπολιτών μας αυτών».

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_19_26/04/2007_188802

Ζητούν πιστή εφαρμογή των νόμων

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Της Ιφιγενειας Διαμαντη

Αναμορφωτικά προγράμματα και ανθρώπινη κατανομή των εγκλείστων υποδεικνύουν ως σημαντικότερα ζητήματα οι περιπτώσεις δύο ανθρώπων που έζησαν την κατάσταση των ελληνικών σωφρονιστικών καταστημάτων.

«Αυτό που ζητάμε είναι να εφαρμοστεί ο Σωφρονιστικός Κώδικας αλλά και οι άλλες διατάξεις και νόμοι που έχει ψηφίσει το κράτος» λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Παπαδάκης από την «Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων». Έξι τετραγωνικά ανά κρατούμενο αντί για ένα, εργασία, αναμορφωτικά προγράμματα τα οποία κάποια στιγμή λειτούργησαν, αλλά σύντομα καταργήθηκαν, άδεια, αθλητισμός, περιλαμβάνονται στα αιτήματά τους, όπως και επισκεπτήριο. Στην εύλογη απορία για το αυτονόητο του τελευταίου, η απάντηση είναι ότι «αν θέλουν το δίνουν». Έξι χρόνια κρατούμενος για συνωνυμία και εν αναμονή της αποφυλάκισής του, καθώς έχει δικαιωθεί από το ευρωπαϊκό δικαστήριο, ο κ. Παπαδάκης εξηγεί πως «όσοι κρατούμενοι ασχολούνται ενεργά με τα δικαιώματα των συγκρατουμένων, μεταφέρονται από σωφρονιστικό κατάστημα σε σωφρονιστικό κατάστημα». Μαλαδρίνο, Λάρισα, Κέρκυρα, Χαλκίδα, Αλικαρνασσός, Τρίκαλα, Διαβατά είναι μερικές από τις φυλακές στις οποίες έχει βρεθεί ο ίδιος στο διάστημα κράτησής του. «Όταν ήμουν στη Χαλκίδα, διεκδικούσα τα προγράμματα λαϊκής επιμόρφωσης. Ο διευθυντής είχε τη γνώμη ότι είναι άχρηστα για τους κρατουμένους. Αν υπήρχαν, όμως, όλοι θα τα χρησιμοποιούσαν».

«Το υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει να ρίξει καλύτερη ματιά στο σωφρονιστικό σύστημα. Κάθε κράτος φαίνεται από τις φυλακές του. Αν δεν μπορεί να τις αναμορφώσει, τότε τι περιμένει να κάνει με την κοινωνία έξω από αυτές;» λέει στην «K» ο κ. Ανδρέας Κωνσταντινέας και προσθέτει πως «όταν δεν υπάρχει διέξοδος απασχόλησης, όλο σκέπτεσαι την αυτοκτονία», ενώ η πορεία προς τη χρήση ουσιών είναι προδιαγεγραμμένη. Ήταν και η αιτία που οδηγήθηκε δεύτερη φορά σε σωφρονιστικό κατάστημα. Εδώ και έξι μήνες αποφυλακισμένος, έχει αποφασίσει να στήσει με τη βοήθεια κοινωνιολόγων, νομικών και ανθρώπων από το Παρατηρητήριο, έναν Σύλλογο Συγγενών και Φίλων Κρατουμένων που θα ονομαστεί «Ο Σωκράτης». Παράλληλα, αναζητά τρόπο για να εκδώσει διηγήματα και ποιήματα που έγραψε σε αυτό το διάστημα και να διαθέσει όλα τα έσοδα υπέρ του σκοπού.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_26/04/2007_224789

«Κατηγορώ» για τον υπερπληθυσμό στις φυλακές

ΕΘΝΟΣ

Μπροστά σε τραγικό αδιέξοδο βρίσκονται το υπουργείο Δικαιοσύνης και η κυβέρνηση λόγω του υπερπληθυσμού των φυλακών, που συνεχώς διογκώνεται εξαιτίας της μεγαλύτερης αυστηρότητας στην επιβολή των ποινών και στις προφυλακίσεις από δικαστές που λειτουργούν υπό κλίμα φοβίας και ανασφάλειας, όπως καταγγέλλει η Ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων που πραγματοποίησε χθες 24ωρη προειδοποιητική αποχή.

Η κατάσταση έχει γίνει ακόμα χειρότερη και με τις άδειες των κρατουμένων, καθώς οι αρμόδιοι εισαγγελικοί λειτουργοί έχουν γίνει σαφώς πιο φειδωλοί στη χορήγησή τους, αφού είδαν να ασκούνται πειθαρχικές διώξεις εναντίον τους σε όσες περιπτώσεις οι κρατούμενοι δεν επέστρεψαν στη φυλακή και έτσι χρεώθηκε σε εκείνους η πρωτοβουλία εφαρμογής του πετυχημένου σωφρονιστικά θεσμού.

Ο γενικότερος φόβος των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών ότι μπορεί να έχουν πειθαρχικές επιπτώσεις ή άλλου είδους τιμωρίες (π.χ. παράλειψη προαγωγής, απόσπαση από τον τόπο διαμονής τους κ.λπ.) σε περίπτωση που θεωρηθεί ότι ήταν επιεικείς στην κρίση τους (έλεγχος που δεν γίνεται στην περίπτωση που μπορεί να εμφανιστούν αδικαιολόγητα αυστηροί) τους έχει καταστήσει ακόμα αυστηρότερους, σύμφωνα με τους δικηγορικούς συλλόγους.

Απόλυτα ενδεικτικό του κλίματος είναι το γεγονός ότι πρόσφατα το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο υπό τον Ρ. Κεδίκογλου (πρόεδρο Αρείου Πάγου) «τιμώρησε» με απόσπαση δύο δικαστές που έκριναν ότι έπρεπε πλέον να αποφυλακιστούν δύο από τους εμπλεκομένους στο παραδικαστικό κύκλωμα.

Στις αποσπάσεις που οδήγησαν και στην παραίτηση μιας δικαστού αντέδρασε έντονα το συνδικαλιστικό όργανο των δικαστών, κάνοντας λόγο για κλίμα εκφοβισμού και παρέμβαση στην ανεξάρτητη κρίση τους, επειδή η απόφασή τους δεν ήταν αρεστή στην πολιτική και στη φυσική ηγεσία της δικαιοσύνης.

Μέσα σε αυτό το πρωτοφανές κλίμα ήταν εύλογο να εκτοξευθεί ο αριθμός των κρατουμένων στους 10.627 χθες, ενώ όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση η ΝΔ και μέχρι να εμφανιστεί ο υπουργός Δικαιοσύνης Αν. Παπαληγούρας ως ο τιμωρός και άτεγκτος κριτής στον χώρο της κάθαρσης, της διαφάνειας κ.λπ., οι κρατούμενοι ήταν σαφώς λιγότεροι των 8.000 (και ενώ η χωρητικότητα των φυλακών ήταν για τους μισούς κρατουμένους).

Το υπουργείο και η κυβέρνηση φέρουν τεράστια ευθύνη όχι μόνο για τη διόγκωση του αριθμού των κρατουμένων αλλά και την απουσία των κατάλληλων μέτρων υποδομής (από κτίρια μέχρι ιατρούς).

ΑΛ. ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=5348&subid=2&pubid=105868

Ποντάρουν τώρα στην εξάντληση

ΕΘΝΟΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΜΑΛΑΝΔΡΙΝΟ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ

Στις καιρικές συνθήκες, την έλλειψη εφοδίων και τη σωματική κόπωση των κρατουμένων - στασιαστών έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους οι Αρχές για να λήξει ομαλά η εξέγερση στις Δικαστικές Φυλακές Μαλανδρίνου. Περίπου 150-200 «σκληροπυρηνικοί» κρατούμενοι, οπλισμένοι με ξύλα και καδρόνια, παρέμεναν μέχρι αργά χθες το βράδυ στην ταράτσα των φυλακών αποφασισμένοι να αντέξουν όσο περισσότερο μπορούν. Εν τω μεταξύ, στα κελιά τους έχουν επιστρέψει όλοι οι κρατούμενοι στις υπόλοιπες φυλακές της χώρας, ενώ μόλις 6 ώρες κράτησε η διαμαρτυρία των κρατουμένων στην ταράτσα των φυλακών της Αλικαρνασσού.

Η χθεσινή τρίτη ημέρα της εξέγερσης στο Μαλανδρίνο ήταν, σε αντίθεση με τις δύο πρώτες, ιδιαίτερα επεισοδιακή. Οι άκαρπες διαπραγματεύσεις που έγιναν την Τρίτη το βράδυ μεταξύ του γενικού γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης Παναγιώτη Πανούρη και των επικεφαλής των κρατουμένων είχαν ως άμεση συνέπεια να ληφθεί απόφαση για επέμβαση των ανδρών των ΜΑΤ.

Έτσι, στις 8 το πρωί οι άνδρες της αστυνομίας μπήκαν στον χώρο των φυλακών και ζήτησαν, χωρίς να χρησιμοποιήσουν βία, από τους κρατούμενους να επιστρέψουν στα κελιά τους. Η πλειονότητα των 440 κρατουμένων επέστρεψαν χωρίς διαμαρτυρίες. Αντίθετα 150-200 άτομα, που θεωρούνται οι πλέον «σκληροπυρηνικοί» κρατούμενοι, αρνήθηκαν και απάντησαν στην επέμβαση των ΜΑΤ με φωτιές τις οποίες άναψαν χρησιμοποιώντας στρώματα και σεντόνια ως καύσιμη ύλη. Η ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε ήταν εκρηκτική, αφού οι κρατούμενοι απειλούσαν ότι μία «δυναμικότερη» επέμβαση των ανδρών των ΜΑΤ θα είχε δυσάρεστες συνέπειες για όλους. Η αποφασιστικότητα αυτή προβλημάτισε την Αστυνομία, η οποία αποφάσισε να παρακολουθήσει την κατάσταση από κοντά μεν, διακριτικά δε.

Για αυτόν τον λόγο αποφασίστηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, η αποφυγή της δυναμικής επέμβασης και προτιμήθηκε η τακτική της αναμονής με σκοπό να εξαντληθούν οι κρατούμενοι και να επιστρέψουν αναγκαστικά στα κελιά τους ύστερα από τρεις μέρες παραμονής στην ταράτσα. Το πρώτο μέτρο που ελήφθη προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η διακοπή της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος. Επιπλέον, έχει αποκοπεί η πρόσβαση των στασιαστών στα τηλέφωνα και τους χώρους όπου μπορούν να ανανεώσουν τις προμήθειες σε φαγητό και νερό. Οι κρατούμενοι έχουν πλέον ελάχιστες ποσότητες φαγητού, ενώ και τα μπουκάλια με νερό τα οποία φρόντισαν να πάρουν μαζί τους την πρώτη μέρα της εξέγερσης έχουν λιγοστέψει.

Μεγαλύτερος σύμμαχος της επιχείρησης, πάντως, ενδέχεται να αποδειχθούν οι καιρικές συνθήκες. Η καταρρακτώδης βροχή που έπεσε για δύο ώρες χθες το μεσημέρι υποχρέωσε κάποιους κρατούμενους να αλλάξουν γνώμη και να επιστρέψουν στα κελιά τους.

Χωρίς την επέμβαση της Αστυνομίας έληξε στις 6 χθες το απόγευμα η στάση κρατουμένων της Κλειστής Φυλακής Αλικαρνασσού, οι οποίοι είχαν βγει στην ταράτσα του σωφρονιστικού καταστήματος, το μεσημέρι.

Οι περίπου 60 εξεγερθέντες της Αλικαρνασσού προέταξαν τα εσωτερικά τους προβλήματα και κυρίως αυτό της συμφόρησης της φυλακής, που κάνει τις συνθήκες κράτησής τους ακόμα πιο δύσκολες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το οργανόγραμμα της φυλακής είναι για 105 κρατούμενους, ενώ στα κελιά στοιβάζονται 418.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΔΥΟ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΛΛΗΣ

«Αποφασισμένoι να κερδίσουμε»

«Είμαστε αποφασισμένοι να κερδίσουμε από αυτή την ιστορία. Δεν γυρνάμε πίσω χωρίς να πάρουμε κάτι». Ο Βαγγέλης Πάλλης, ο επονομαζόμενος και «Απάτσι», δεν αποδέχεται τον ρόλο του πρωτοστάτη στην εξέγερση του Μαλανδρίνου. «Δεν είμαι αρχηγός. Είμαι απλά κρατούμενος», μας λέει στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το «Έθνος» μαζί του χθες το βράδυ. «Αυτήν τη στιγμή (σ.σ.: χθες το βράδυ) είμαστε περίπου 300 άτομα κι ελέγχουμε τις ταράτσες όλων των κτιρίων που φιλοξενούν κρατουμένους. Μόνο η ταράτσα του κτιρίου της διοίκησης δεν είναι υπό τον έλεγχό μας. Έτσι όπως είναι φτιαγμένο το κτίριο, αν κάνουν επέμβαση στην ταράτσα, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχουμε θύματα. Οι 215 από τους 300 είναι ισοβίτες. Υπάρχουν άνθρωποι δίπλα μου που είναι στη φυλακή 16 και 17 χρόνια χωρίς να έχουν πάρει ποτέ άδεια».

Τον ρωτάμε αν είναι οπλισμένοι. «Έχουμε διαλύσει τη φυλακή, που είναι φτιαγμένη από σίδερο και τσιμέντο κι έχουμε μετατρέψει σε όπλα τα υλικά της. Τα όπλα μας είναι τα κάγκελα της φυλακής. Ότι δεν διαλύσαμε εμείς το διέλυσαν τα ΜΑΤ για να καταλάβουν το ισόγειο και τον πρώτο όροφο». Δεν έχουν φαγητό, λέει. «Έχουμε να φάμε από την πρώτη μέρα. Νερό μαζέψαμε επειδή έβρεξε. Είμαστε όλοι μούσκεμα πάνω στην ταράτσα και κινδυνεύουμε -χωρίς αυτό να θεωρηθεί αδυναμία- από πνευμονία». Ο 48χρονος κρατούμενος λέει πως «δεν ζητάμε την κατάργηση του νόμου 2776 καθ ολοκληρία, όπως ερμηνεύθηκε το βασικό μας αίτημα. Το μόνο που θέλουμε είναι να αλλάξει μια διάταξη για τις πειθαρχικές ποινές. Αν πεις ένα «ρε» σε ένα υπάλληλο, σου κάνει μια αναφορά, το βαφτίζει άσκηση βίας κατά σωφρονιστικού υπαλλήλου και στερείσαι την ελευθερία σου για δύο χρόνια».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ

«Κολαστήρια οι φυλακές»

«Διεκδικούμε τα αυτονόητα και δεχόμαστε την αδιαφορία και την αδιαλλαξία του υπουργού Δικαιοσύνης, ο οποίος απαξιωτικά μας λέει ότι δεν διαπραγματεύεται μαζί μας. Ωστόσο εμείς μένουμε στα ιδρύματα που έχει κατασκευάσει, τα οποία μόνο φυλακές δεν μπορούν να ονομαστούν. Περισσότερο κολαστήρια και πολύ λιγότερο ιδρύματα στέρησης ελευθερίας. Γιατί αυτό υποτίθεται πως είναι η φυλακή, στέρηση της ελευθερίας και όχι ισοπέδωση της αξιοπρέπειας του φυλακισμένου». Ο Γιάννης Δημητράκης, ο κρατούμενος που αποτέλεσε την αφορμή (συγκεκριμένα οι καταγγελίες για ξυλοδαρμό του από σωφρονιστικό υπάλληλο) για να ξεσπάσει η εξέγερση στο Μαλανδρίνο και ακολούθως σε όλη την Ελλάδα, μίλησε στο «Έθνος» αργά χθες το βράδυ.

«Η αδιαφορία του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι απίστευτη. Πιο σκληρό πρόσωπο δεν έχω ξαναδεί». Ο ίδιος χαρακτηρίζει τις φυλακές Μαλανδρίνου «μια κακοτεχνία, μια φαρσοκωμωδία. Το μόνο που διατρανώνει αυτή η φυλακή είναι η απόλυτη απομόνωση. Ένα νεκροταφείο έχει περισσότερες ενδείξεις ζωής από αυτό το κτίριο. Οι φυλακές σε όλη την Ελλάδα έχουν μετατραπεί σε βασίλεια αυθαιρεσίας. Σε προσβάλλει ο υπάλληλος και δεν μπορείς να αντιδράσεις σαν άνθρωπος. Κι ο εξευτελισμός του κρατουμένου από την υπηρεσία ή τον οποιοδήποτε λειτουργό της φυλακής είναι συχνός. Τα αιτήματά μας είναι απολύτως πραγματοποιήσιμα».

Γιάννης Φώσκολος

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=5348&subid=2&pubid=105866