Ετήσια Έκθεση Διεθνούς Αμνηστίας 2007 για την Ελλάδα

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 2006

Θανατική ποινή: Έχει καταργηθεί για όλα τα εγκλήματα
Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο: Έχει επικυρωθεί

Σε δύο πράκτορες της ΕΥΠ απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε σχέση με την καταγγελθείσα απαγωγή επτά ανθρώπων στο πλαίσιο του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Μετανάστες υποβλήθηκαν σε κακομεταχείριση, ενώ υπήρξαν ανησυχίες για βίαιη επαναπροώθηση. Παιδιά-μετανάστες τέθηκαν υπό κράτηση σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις. Στο τέλος του έτους ήταν στο στάδιο της οριστικοποίησης, αλλά δεν είχε ακόμη ψηφιστεί, νομοσχέδιο με στόχο την εναρμόνιση της διαδικασίας ασύλου με τα διεθνή θεσμικά κείμενα. Οι αντιρρησίες συνείδησης εξακολούθησαν να αντιμετωπίζουν διωγμό. Δεν παρεχόταν η απαραίτητη προστασία στις γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας ή εμπορίας ανθρώπων και καταναγκαστικής πορνείας.

Απαγωγές και κράτηση χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο στο πλαίσιο του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας»

Τον Μάιο, σε δύο πράκτορες της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε σχέση με τις καταγγελθείσες απαγωγές ενός Ινδού και έξι Πακιστανών υπηκόων στην Αθήνα τον Ιούλιο του 2005. Δεν ήρθαν στο φως στοιχεία στις υποθέσεις έξι άλλων πρακτόρων, που βαρύνονταν αρχικά με υποψίες για ανάμιξη στις απαγωγές. Οι έρευνες για τους οκτώ πράκτορες συνεχίζονταν. Οι απαγωγές φαίνεται να πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο διεθνών ερευνών για τις βομβιστικές επιθέσεις του Ιουλίου 2005 στο Λονδίνο. Η κυβέρνηση δήλωσε αρχικά ότι οι μυστικές και άλλες υπηρεσίες της δεν είχαν ανάμιξη. Τον Νοέμβριο ο Τζαβέντ Ασλάμ, Πακιστανός υπήκοος που είχε υποβάλει στον εισαγγελέα μηνυτήρια αναφορά εκ μέρους των συμπατριωτών του, συνελήφθη από την ελληνική αστυνομία και κρατήθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού εν όψει απέλασης, μετά την έκδοση από τις πακιστανικές αρχές εντάλματος σύλληψης, που τον κατηγορούσε για παράνομη μετανάστευση και λαθραία διακίνηση ανθρώπων.

Μεταχείριση μεταναστών και προσφύγων

Η κυβέρνηση παρέλειψε να επιτρέψει σε αιτούντες άσυλο την πρόσβαση στη χώρα και συνέχισε να τους επιστρέφει στη χώρα προέλευσής τους, χωρίς νομική βοήθεια ή πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου.

* Τον Σεπτέμβριο απελάθηκαν στην Αίγυπτο 118 άνθρωποι που είχαν ναυαγήσει στην Κρήτη δύο εβδομάδες νωρίτερα, χωρίς να τους δοθεί πρόσβαση σε δικηγόρους και εκπροσώπους της Διεθνούς Αμνηστίας που είχαν ζητήσει να τους συναντήσουν.

* Τον Σεπτέμβριο, 40 άνθρωποι που προσπαθούσαν να φτάσουν στη Χίο με βάρκα αναχαιτίστηκαν από Έλληνες λιμενοφύλακες, οι οποίοι φέρονται να τους επιβίβασαν στο δικό τους σκάφος αφού η βάρκα τους βυθίστηκε, να τους έδεσαν με χειροπέδες, να τους μετέφεραν προς την κατεύθυνση της Τουρκίας και να τους ανάγκασαν να πέσουν στη θάλασσα. Τα πτώματα έξι ανθρώπων βρέθηκαν στις τουρκικές ακτές, 31 άνθρωποι διασώθηκαν από τις τουρκικές αρχές, ενώ τρεις αναφέρθηκαν ως αγνοούμενοι. Οι ελληνικές αρχές αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς.

Οι συνθήκες κράτησης αναφέρεται ότι ισοδυναμούσαν με κακομεταχείριση. Αναφέρθηκε επίσης η κράτηση ανηλίκων.

* Αναφέρθηκε ότι έξι ανήλικοι συγκαταλέγονταν στους πρόσφυγες και μετανάστες που κρατούνταν στο κέντρο κράτησης της Χίου. Υπήρξαν επίσης αναφορές για υπερβολικό συνωστισμό και έλλειψη αποχωρητηρίων στο κέντρο.

* Πέντε ανήλικοι τέθηκαν υπό κράτηση στον Βόλο επί 45 ημέρες προτού μεταφερθούν στην Αθήνα, όπου τέθηκαν εκ νέου υπό κράτηση.

Υπήρξαν επίσης αναφορές για κακομεταχείριση μεταναστών και αιτούντων άσυλο.

* Σαράντα μετανάστες, μεταξύ των οποίων και ανήλικοι, οι οποίοι προσπαθούσαν να επιβιβαστούν σε πλοία με προορισμό την Ιταλία από το λιμάνι της Πάτρας, αναφέρθηκε ότι τέθηκαν υπό κράτηση στο Γραφείο Ασφαλείας Πατρών και ορισμένοι ξυλοκοπήθηκαν.

Άρνηση στράτευσης για λόγους συνείδησης

Οι περισσότεροι από τους αντιρρησίες συνείδησης που αναμενόταν να ωφεληθούν από τον νόμο για τη στρατιωτική θητεία αρνήθηκαν να επανακαταθέσουν τις αιτήσεις τους, διαμαρτυρόμενοι για την τιμωρητική διάρκεια της εναλλακτικής θητείας. Τον Οκτώβριο, απορρίφθηκε αίτηση για την αναγνώριση της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης επειδή οι λόγοι του αιτήματος δεν ήταν θρησκευτικοί.

* Τον Μάιο, επιβλήθηκε στον Λάζαρο Πετρομελίδη από το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών ποινή φυλάκισης πέντε μηνών με αναστολή. Υπέβαλε αίτηση αναίρεσης της απόφασης.

* Τον Ιούνιο, το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών εξέδωσε απόφαση για τις υποθέσεις δύο αντιρρησιών συνείδησης που κατηγορούνταν για ανυπακοή. Ο Μπόρις Σωτηριάδης αθωώθηκε, ενώ ο Γιώργος Κουτσομανωλάκης καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης δέκα μηνών με αναστολή.

* Τον Οκτώβριο, το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών ελάττωσε την ποινή φυλάκισης 40 μηνών του Γιώργου Μοναστηριώτη για λιποταξία σε φυλάκιση 24 μηνών με τριετή αναστολή. Καταδικάστηκε μετά την άρνησή του να ακολουθήσει τη μονάδα του στο Ιράκ.

Ενδοοικογενειακή βία

Τον Οκτώβριο, η Βουλή θέσπισε νόμο για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, ο οποίος δίνει έμφαση στη διατήρηση της οικογένειας και όχι στα δικαιώματα των θυμάτων, τα οποία στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων είναι γυναίκες. Σύμφωνα με τον νόμο, η δικαστική διαμεσολάβηση γίνεται με πρωτοβουλία εισαγγελέα και όχι με αίτημα του θύματος, απουσιάζει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την άμεση εφαρμογή των εντολών περιορισμού του δράστη, ενώ μέχρι το τέλος του έτους δεν είχαν κατανεμηθεί κονδύλια στον προϋπολογισμό για να διασφαλιστεί η εφαρμογή του νόμου.

Εμπορία ανθρώπων

Τον Φεβρουάριο, η Αλβανία και η Ελλάδα υπέγραψαν συμφωνία για την προστασία των ανήλικων Αλβανών που πέφτουν θύματα εμπορίας προς την Ελλάδα. Μέχρι το τέλος του έτους η συμφωνία δεν είχε ακόμη επικυρωθεί από τη Βουλή. Η συμφωνία διατυπώνει διαδικασίες για την παροχή τροφής, στέγης και ιατρικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης, τον διορισμό προσωρινών επιμελητών, διευθετήσεις για οικειοθελή επαναπατρισμό, τη διεργασία επανένταξης μετά τον επαναπατρισμό τους, και την απαγόρευση της κράτησης και της ποινικής δίωξης παιδιών.

Η συμφωνία, ωστόσο, δεν προσδιορίζει όρους για τον οικειοθελή επαναπατρισμό παιδιών, περιλαμβανομένης της διαδικασίας προσδιορισμού κατά πόσον ο επαναπατρισμός είναι όντως οικειοθελής. Ούτε και προσδιορίζει διατάξεις για την προστασία των παιδιών κατά τη διαδικασία της ποινικής ανάκρισης ή για τις περιπτώσεις παιδιών που πέφτουν θύματα εμπορίας από τους γονείς τους.

* Τον Απρίλιο, μία Βουλγάρα υπήκοος τέθηκε υπό κράτηση στη Ρόδο για παράνομη είσοδο, ενώ απαγγέλθηκαν κατηγορίες για εμπορία ανθρώπων και μαστροπεία σε δύο άνδρες, που είχαν κανονίσει τη μεταφορά της από την Κρήτη στη Ρόδο. Η γυναίκα κατήγγειλε ότι, αφού τέθηκε υπό κράτηση, ένας αστυνομικός τη μετέφερε στην κατοικία του όπου τη βίασε και, όταν μεταφέρθηκε στο αστυνομικό τμήμα, βιάστηκε από άλλον αστυνομικό. Κινήθηκε ποινική ανάκριση, στους δύο αστυνομικούς απαγγέλθηκαν κατηγορίες για βιασμό, ενώ στον αξιωματικό υπηρεσίας στο αστυνομικό τμήμα κατά τον χρόνο εκείνο και στον διοικητή του τμήματος απαγγέλθηκαν κατηγορίες για παραμέληση καθήκοντος.

Υπήρξαν ανησυχίες για το γεγονός ότι, για να χορηγηθεί προστασία στα θύματα εμπορίας ανθρώπων, απαιτείται να καταθέσουν εναντίον των εμπόρων.

Ελευθερία της έκφρασης

Τον Ιούλιο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάνθηκε ομόφωνα ότι η Ελλάδα παραβίασε το Άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στην υπόθεση του Μεχμέτ Αγκά, εκλεγμένου αλλά ανεπίσημου Μουφτή του νομού Ξάνθης, ο οποίος είχε καταδικαστεί το 1997 από ελληνικό δικαστήριο για αντιποίηση άσκησης υπηρεσίας θρησκευτικού λειτουργού «γνωστής θρησκείας» με βάση το Άρθρο 175 του Ποινικού Κώδικα.

Νεότερες εξελίξεις: Ο φόνος του Μαρίνου Χριστόπουλου

Τον Νοέμβριο, ο Γιώργος Τυλιανάκης, ο αστυνομικός που είχε φονεύσει τον 22χρονο Ρομά Μαρίνο Χριστόπουλο τον Οκτώβριο του 2001, καταδικάστηκε από το Εφετείο σε ποινή κάθειρξης 10 ετών και τριών μηνών.

Eκθέσεις / επισκέψεις της Διεθνούς Αμνηστίας

Έκθεση: Greece: High time to comply fully with European standards on conscientious objection (Ελλάδα: Καιρός να συμμορφωθεί πλήρως με τα ευρωπαϊκά θεσμικά κείμενα για την αντίρρηση συνείδησης, AI Index: EUR 25/003/2006)

Επισκέψεις: Ερευνητικές αποστολές της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφθηκαν την Ελλάδα τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο. Τον Σεπτέμβριο, η Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας συναντήθηκε με ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης.

http://www.amnesty.org.gr/library/report2007/greece.htm